Vụ Formosa: cần 'lấy dân làm gốc'
·
7 giờ trước
Image copyrightAFP
Trong vụ người
dân địa phương ở Việt Nam kiện doanh nghiệp sản xuất thép Formosa Hà Tĩnh của
Đài Loan, chính quyền cần 'lấy dân làm gốc', theo ý kiến của giới phản biện,
giám định xã hội và chính sách công tại Tọa đàm của BBC.
Trao đổi với
Bàn tròn của BBC Việt ngữ tuần này với chủ đề 'Đơn kiện Formosa và tín hiệu từ
xã hội dân sự', Tiến
sỹ, Bác sỹ Trần Tuấn, chuyên gia phản biện xã hội từ Liên hiệp
các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Vusta), nêu quan điểm về tình thế 'tiến
thoái lưỡng nan' của nhà nước và chính quyền trong vụ kiện, ông nói:
"Trong
trường hợp này, tôi nghĩ rằng lời giải nằm ở mấu chốt là khi có những mâu thuẫn
xảy ra, thì phải biết làm sao giải quyết bài toán cân bằng lợi ích của các bên
trong tiến trình phát triển.
"Nhưng mà
cái thứ ba chúng ta phải giải quyết trong trường hợp này, đấy là quyền lợi của
người dân, quyền lơcị của bên xã hội dân sự, và như thế nếu chúng ta đặt bài
toán giải quyết phải cân bằng quyền lợi, lợi ích của ba bên, tức là lợi ích của
người dân không được bỏ qua, không được xem nhẹ, thì tôi nghĩ cái tâm trước hết
của những người tham gia giải quyết phải đứng trước góc độ như thế thì chúng ta
(Việt Nam) sẽ tìm được lời giải."
Và nhà quan sát
xã hội dân sự này nói thêm:
"Ở đây có
thể nói các cụ thời xưa đã dạy việc lấy dân làm gốc, thì trong trường hợp này
cũng vậy thôi, chúng ta cũng phải xét, giải quyết vấn đề xuất phát từ vấn đề
của người dân, hay nói khác đi, nếu người dân đã có những bức xúc, đã có việc
đưa đơn, thì việc trước mắt là tiếp nhận đơn để thụ lý giải quyết, tôi nghĩ đấy
là một điều hợp tình, hợp lý. Bước tiếp theo là phải thực tâm giải quyết vấn đề
này...," Tiến sỹ Trần Tuấn nói với Bàn tròn của BBC.
'Không được từ chối'
Bình luận về
khả năng vụ kiện Formosa sẽ được nhà nước Việt Nam xử lý như thế nào, từ Văn
phòng luật sư Hưng Đạo - Thăng Long, Luật
sư Lê Văn Luân nói:
"Vì thế
lưỡng nan rơi vào việc (Chính phủ) đã nhận tiền bồi thường của Formosa, thế
nhưng một bên người dân, có những ngư dân không đồng ý và đang thực hiện thủ
tục khởi kiện, thì đương nhiên Chính phủ là một cơ quan hành pháp, không phải
tư pháp, nên việc nói rằng có can thiệp hay không thì chúng ta chưa thể khẳng
định, biết trước được.
"Nhưng về
mặt pháp luật tố tụng, hiện tại cơ quan Tòa án không được tự chối thụ lý vụ án
dù bất cứ lý do nào, vì thế nếu có sự từ chối thụ lý thì đây chính là từ chối
thực hiện pháp luật, mà điều này là điều nghiêm cấm ở trong Bộ luật Tố tụng mới
(2015).
"Mà trong
quá trình thượng tôn pháp luật, tuyệt đối chức năng của ba cơ quan khác nhau
thì phải có những hành xử khác nhau, và như (nhà hoạt động)Nguyễn
Anh Tuấn đã nói là phải độc lập.
"Và pháp
luật cũng đã quy định là chỉ có tuân theo pháp luật thôi, Tòa án không bị can
thiệp bởi bất cứ điều gì khác, nên việc này các ngư dân đương nhiên cũng đã
được tư vấn, được trợ giúp pháp lý từ các luật sư, nên tôi nghĩ rằng việc từ
chối thụ lý đơn vô cùng khó.
"Đây là
những cái tôi nhận định về việc này vì đây là thảm họa vô cùng lớn, kể cả quốc
tế cũng còn quan sát, nên chuyện này tôi nghĩ sẽ kéo dài thời gian thôi, chứ
còn việc thụ lý, tôi nghĩ vẫn phải có," Luật sư Lê Văn Luân nói với Bàn
tròn thứ Năm.
'Tình thế bế tắc?'
Cựu Đại biểu
Quốc hội Việt Nam, Tiến
sỹ Phạm Thị Loan đưa
ra bình luận:
"Tôi nghĩ
vấn đề này rất là khó, không biết là sẽ giải quyết thế nào, nhưng nếu để giải
quyết thấu đáo, tôi e rằng là rất khó.
"Tôi cũng
có những cảm nhận rằng có thể sẽ có sự kéo dài và có thể có sự thỏa thuận ngầm
nào đấy.
"Nhưng nếu
không giải quyết một cách thấu đáo, mà từ chối đơn thư, hoặc không xử lý, không
giải quyết cho người dân, thì nó sẽ nảy ra những câu chuyện đằng sau, kéo dài
đằng sau và những ý kiến nảy sinh ra nữa sẽ còn nữa.
"Và tôi
cảm nhận cái này sẽ rơi vào tình thế bế tắc rất là khó khăn.
"Cho nên,
giải quyết cho thấu đáo cũng không giải quyết nổi. Mà không giải quyết, thì
cũng không thể được, cho nên không hiểu là sẽ đi theo con đường nào.
"Còn nếu
giải quyết một cách duy ý chí, để rồi dập nó đi, thì cũng không hiểu rồi cái gì
sẽ xảy ra?
"Cho nên
ba hướng ấy, tôi đều không hình dung được nó sẽ xảy ra như thế nào và kết thúc
nó sẽ như thế nào," cựu Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Loan nói với BBC.
'Không thể yên thân'
Từ Học viện
Chính sách và Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phó
Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Quý Thọ nêu quan điểm:
"Tôi vẫn
thiên về hướng là chính quyền cần phải có một thái độ cởi mở để tiếp nhận đơn
của tất cả. Còn sau khi đó giải quyết như thế nào thì đây là một vấn đề rất
phức tạp. Chúng ta không chỉ bàn đến tiền, tức là bồi thường bao nhiêu, mặc dù
chưa thực sự hoàn thiện, nhưng trong những luật của chúng ta (Việt Nam), đã quy
định rõ và lúc ấy bắt đầu có một cái tính toán và thỏa thuận giữa người bị
thiệt hại, tức là các (người) dân sống và chịu những thiệt hại này cũng như bên
gây thiệt hại...
"Mặc dù
Formosa như nói vừa rồi, từ chối trách nhiệm, nhưng tôi nghĩ... việc Formosa
định đẩy quả bóng này sang cho chính quyền khi mà chính quyền đã có vẻ đồng ý
với mức bồi thường 500 triệu đô-la rồi, thì cũng không phải là yên thân làm ăn
ở khu vực đó cũng như ở đất nước ta (Việt Nam) được.
"Cho nên
tôi nghĩ Formosa không thể đứng ngoài cuộc trong vấn đề này, mặc dù có thể khó
khăn, nhưng Chính phủ, chính quyền cũng nên tiếp nhận các đơn và giải quyết một
cách trình tự. Và trong khi giải quyết theo trình tự, nó sẽ nảy sinh những vấn
đề khác, thí dụ như vấn đề mức bồi thường thiệt hại là bao nhiêu, những gì được
bồi thường, những gì không được bồi thường phải theo đúng quy định của pháp
luật, cũng như có thể có những vận dụng những ứng xử khác.
"Mà trong
đây vẫn còn những cơ hội thỏa thuận, chứ không phải là người dân đưa ra một mức
bồi thường thiệt hại nào thì chính phủ cũng phải chấp nhận, bởi vì trong luật
cũng quy định rõ rồi, chứ không phải là với (bất cứ) mức nào.
"Và do đó
cũng có thể có những thỏa thuận nữa và chính sự thỏa thuận này cũng là một lối
thoát cho chính quyền và hơn nữa, khi nhìn thẳng vào sự thật thì chính phủ phải
rút ra những bài học kinh nghiệm ứng xử đối với trường hợp Formosa vừa rồi, thì
tôi nghĩ Formosa phải chấp nhận, chứ không phải là chuyện chúng ta kêu gọi đầu
tư với mọi giá, như là Thủ tướng (Nguyễn Xuân) Phúc đã từng nói là không thể
đánh đổi kinh tế lấy vấn đề môi trường mà như hiện nay như vậy," nhà phân
tích chính sách công nói với BBC.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc và cho Ý kiến.