Động cơ chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng
06/12/2017
Ông Đinh La Thăng
đã bị khai trừ khỏi Bộ Chính trị
Trong bài báo có nhan đề “Sự hủ bại ở Việt Nam tệ đến mức nào”,
nhà báo David Hutt đã điểm lại những vụ án tham nhũng nổi cộm ở Việt Nam trong
thời gian qua như vụ Trịnh Xuân Thanh ở PetroVietnam, vụ Hà Văn Thắm và Nguyễn
Xuân Sơn ở OceanBank và PetroVietnam.
Bài báo dẫn lại việc ông Trọng yêu cầu sớm đưa Trịnh Xuân Thanh ra
xét xử và cho rằng việc xử tội ông Thanh có ý nghĩa quan trọng với ông Trọng
cho nên Việt Nam mới bất chấp việc rạn nứt quan hệ ngoại giao với Đức để đưa
ông Thanh – vốn lẩn trốn ở Đức – về Việt Nam quy án.
“Một số người cho rằng chiến dịch bài trừ tham nhũng của ông Trọng
là một nỗ lực để xoa dịu quần chúng trong nước vốn đang phẫn nộ với tình trạng
tham nhũng rõ ràng ngày càng lan rộng trong Đảng,” bài báo viết và dẫn lời GS
Carl Thayer thuộc Đại học New South Wales ở Úc cho rằng các phiên tòa và các
hình phạt nặng nề được báo chí đưa tin rộng rãi là nhằm mục đích này
Trong vụ án PetroVietnam-OceanBank, có tổng cộng 51 bị cáo bị cáo buộc
các tội danh từ biển thủ công quỹ cho đến lừa đảo. Hà Văn Thắm bị kêu án chung
thân còn Nguyễn Xuân Sơn bị tuyên án tử hình.
Tuy nhiên các nhà phân tích cũng nghi ngờ có âm mưu chính trị đằng
sau chiến dịch này. Một phần là do hồi tháng Năm, ông Đinh La Thăng đã bị đưa
ra khỏi Bộ Chính trị và sau đó bị cách chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí
Minh. Đây là lần đầu tiên trong vòng hơn 20 năm qua ở Việt Nam mới có một ủy
viên Bộ Chính trị bị khai trừ như vậy. Ông Thăng là đồng minh thân cận của cựu
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Ông Trọng được cho rằng đang tìm cách thanh trừng phe cánh ông
Dũng và nhổ tận gốc mạng lưới lợi ích mà ông Dũng đã xây dựng khi tại nhiệm vốn
bao gồm bộ máy lãnh đạo tại PetroVietnam và OceanBank.
Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng việc bè phái trong Đảng với việc
chống tham nhũng là hai chuyện khác nhau và không có liên quan gì với nhau.
Một lý do nữa là ông Trọng muốn tăng cường sự kiểm soát của ông đối với Đảng khi mà tại kỳ Đại hội Đảng lần tới vào năm 2021, ông bắt buộc phải về hưu sau hai nhiệm kỳ trên cương vị Tổng bí thư. Do đó, nhiều khả năng ông Trọng muốn đảm bảo rằng dàn lãnh đạo mới phải tuân thủ đường lối của Đảng.
Một lý do nữa là ông Trọng muốn tăng cường sự kiểm soát của ông đối với Đảng khi mà tại kỳ Đại hội Đảng lần tới vào năm 2021, ông bắt buộc phải về hưu sau hai nhiệm kỳ trên cương vị Tổng bí thư. Do đó, nhiều khả năng ông Trọng muốn đảm bảo rằng dàn lãnh đạo mới phải tuân thủ đường lối của Đảng.
Chỉnh đốn lại khu vực kinh tế quốc doanh vốn làm thất thoát lớn
tài khoản quốc gia cũng là một lý do. Đặc biệt điều này lại càng quan trọng trong
bối cảnh chính quyền Việt Nam đang kêu gọi cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà
nước từ các nhà đầu tư nước ngoài.
“Mặc dù các nhà đầu tư nước ngoài đã thể hiện sự quan tâm lớn đối
với Sabeco và Habeco (hai tập đoàn đang kêu gọi nhà đầu tư nước ngoài mua cổ
phần), các doanh nghiệp nhà nước khác không có được sự quan tâm như vậy do
tiếng tăm đã bị hủy hoại sau nhiều năm xảy ra tình trạng tham ô và quản lý yếu
kém,” bài báo viết.
Bất chấp những nỗ lực này, GS Carl Thayer được dẫn lời cho rằng nó
“không có tác dụng răn đe cho lắm trước tình trạng tham nhũng thâm căn cố đế ở
Việt Nam”. Theo lời ông giải thích, đó là vì “nguyên nhân gốc rễ là quản trị
đất nước yếu kém khi không có một hệ thống kiểm toán, điều tra và công tố độc
lập không bị chi phối bởi ảnh hưởng chính trị.”
How deep is Vietnam’s rot?
An anti-corruption drive aims to burnish the Communist Party's
image, settle political scores and attract foreign investors
By David Hutt,
@davidhuttjourno December 5, 2017 12:57 PM (UTC+8)
A Vietnamese security guard stands guard at the venue of the APEC
Summit 2017 in Danang, Vietnam, November 8, 2017. Photo: Reuters/Jorge Silva
At a meeting of Vietnam’s main anti-corruption body held late last
month, the country’s leading politician instructed it to quicken the pace of
its investigations into corrupt officials.
Nguyen Phu Trong, general secretary of the ruling Communist Party,
applauded the anti-graft body for establishing a list of “urgent cases
requiring drastic settlement,” local media reported but also stressed that much
more needed to be done.
Must-reads from across Asia - directly to your inbox
[ ]
In particular, Trong told the body to expedite the case of Trinh
Xuan Thanh, former head of PetroVietnam Construction, a subsidiary of
state-owned PetroVietnam, the country’s largest energy firm. Thanh is accused
of losing hundreds of millions of dollars from the firm through mismanagement
and corruption.
Tranh’s conviction is clearly important to Trong, who, in May,
said he would apprehend the absconded executive “by any means.” It wasn’t hyperbole:
Vietnam risked major diplomatic fallout with Germany, its largest European
trading partner, after its agents kidnapped Thanh in Berlin in August.
(Hanoi incredulously contends he voluntarily returned, as he
“admitted” during a televised confession).
An image of former PetroVietnam executive Trinh Xuan Thanh on
state-run television VTV, claiming he turned himself in at a police station in
Hanoi, Vietnam August 3, 2017. Photo: Reuters/Kham
Two Vietnamese diplomats were expelled from the country and
Germany later cancelled its visa waiver agreement for Vietnamese diplomats.
Germany’s Foreign Ministry has called for Thanh’s return because he was
applying for asylum, though this is unlikely now that he is headed to trial in
Hanoi.
A month after Thanh’s kidnapping, one of Vietnam’s largest ever
anti-corruption trials got underway over alleged corrupt dealings between
PetroVietnam and Ocean Bank, a partially state-owned bank.
Fifty-one defendants faced charges of dodgy loans between the two
firms, embezzlement and fraud. Since both firms are state-owned – partially and
fully – the loss of state finances, even by mismanagement, is a criminal
offence under Vietnam’s Penal Code.
Ha Van Tham, a former general director of OceanBank and later head
of PetroVietnam, was sentenced to life in prison. Nguyen Xuan Son, a former
PetroVietnam chairman and chief executive of Ocean Bank, was sentenced to
death, the first time the penalty has been handed down for illegal financial
activity in years.
Another 49 bankers and officials were handed a myriad of
sentences. Thanh’s fate will be decided by February. Besides the PetroVietnam
and Ocean Bank cases, several other major anti-graft investigations are
ongoing, with most focused on the activities of state-owned enterprises (SOEs).
Vietnamese Communist Party General Secretary Nguyen Phu Trong
smiles before a meeting at the Central Office of the Communist Party of Vietnam
in Hanoi, November 12, 2017. Photo: Reuters/Luong Thai Linh
Some see Trong’s anti-graft campaign as a high-level bid to
appease ordinary Vietnamese angered by the Communist Party’s increasingly
visible rot.
“High-profile trials and harsh sentences are carried out to
assuage public anger over corruption,” Carl Thayer, a Vietnam expert at the
University of South Wales in Australia, wrote in a briefing in September.
But analysts also suspect political intrigue. This is partly due
to the fall of Dinh La Thang, the Party’s chief of Ho Chi Minh City, who in May
was removed from his post and dismissed from the Politburo, the first person to
be sacked from Vietnam’s highest decision-making body since 1996.
The official line was that Thang had made “very serious mistakes”
and engaged in corruption when he was general director of PetroVietnam from
2009 until 2011. Thang had appointed Thanh as chairman of PetroVietnam
Construction.
But analysts note that Thang was also a close ally of former
two-term Prime Minister Nguyen Tan Dung, who was sidelined at last year’s Party
Congress. Some think Trong is now in the process of purging Dung’s protégées
and uprooting the patronage network Dung had built while in office, which may
extend to executives at PetroVietnam and Ocean Bank.
US dollar and Vietnam dong banknotes at a branch of Vietnam
Prosperity Joint Stock Commercial Bank (VPBank) in Hanoi, November 15, 2017.
Photo: Reuters/Kham
Some commentators suggest the Party has become more conservative
since last year’s Congress, a move led by Trong. But Trong is arguably better
understood as an “elitist” who wants to return the Party to its historic
consensus-based decision making, which the individualistic Dung threatened.
One theory is that this intra-Party schism has overlapped with the
government’s emboldened anti-graft campaign. This is disputed by other
analysts, who consider them separate trends. What is indisputable, though, is
where both are headed.
The next Party Congress, in 2021, will bring a major shakeup of
the Party. While pundits predict as much before any Congress, it is guaranteed
at the next meeting due to the high number of leaders set to retire.
Trong would have been required to step down last year because of
his age had it not been for special permission to continue for an additional
term. Trong, 73, is unlikely to get another after 2021, however.
Therefore, it can be expected a new generation of officials will
rise to the highest levels of the Party, who may or may not decide to toe the
Party’s line. Making sure that they do appears to be Trong’s ambition.
Communist Party Secretary General Nguyen Phu Trong at the 12th
National Congress in Hanoi on January 28, 2016. Photo: AFP/Luong Thai Linh
Another explanation for Trong’s ramped up anti-graft campaign
focuses on the future of the Communist Party. Corruption, incompetence and
embezzlement among Vietnam’s SOEs have cost state finances dearly in recent
years.
A report presented to the National Assembly’s Judicial Committee
last month claimed at least US$2.6 billion has been lost due to corruption over
the past decade, which may be an underestimate judging by the figures revealed
in recent trials.
As such, the government is struggling to raise funds for major
infrastructure projects needed to sustain high economic growth. Public debt was
roughly 64.7% of GDP at the start of the year, while last year the government
ran a budget deficit of 4.4% of GDP. Analysts agree that the Party’s unelected
legitimacy depends largely on continued fast growth.
An effort to raise revenue through unpopular taxes is one
solution; stopping the illegal flow of money out of SOEs is another. But the
government’s past efforts to tackle corruption within SOEs and the public
sector have traditionally been limited, especially when it comes to reclamation
of funds.
Of the US$2.6 billion apparently lost over the past decade, only
8% has been recovered by authorities, according to the report presented to the
judicial committee. If recovering lost funds is an unlikely way of replenishing
state finances, preventing the loss of future revenue is more achievable.
Men drink Sabeco’s Saigon beer on a roadside restaurant in Hanoi,
November 29, 2017 Photo: Reuters/Kham
Indeed, perceptions about the quality of SOEs’ management are of
rising importance as the government embarks on a major divestment campaign,
including the floatation of big stakes in Saigon Beer Alcohol Beverage
(Sabeco), Vietnam’s State Capital Investment Corporation, and Hanoi Beer
Alcohol (Habeco).
Officials have said they hope to raise as much as US$5 billion in
selling a majority stake in Sabeco on December 18. While foreign investors have
shown strong interest in Sabeco and Habeco, the same cannot be said of
Vietnam’s other SOEs whose reputations have been stained by years of economic
mismanagement and embezzlement.
As such, the government’s latest anti-corruption drive is also
likely designed to rehabilitate the reputation of its broad state sector,
crucial if divestment is to succeed and SOEs are to attract investors from
abroad. But the rot may be too deep to change many SOEs.
“Sentences will have little deterrent effect on endemic corruption
in Vietnam,” academic Thayer wrote, “because the root cause is the lack of good
governance, including an independent system of audit, investigation and
prosecution that is free from political influence.”
He added: “The shock of these sentences, like a booster
inoculation, will wear off over time.”
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc và cho Ý kiến.