Kinh tế Trung Quốc hậu Covid: Tăng trưởng giả tạo, kinh tế
trì trệ hết giải pháp
Bình luận 21:46, 25/07/20•
Trước đây, Trung Quốc đã dùng tăng trưởng GDP để vượt
qua các khoản nợ xấu thay vì ghi nhận chúng, nhưng lần này khó có thể làm vậy.
Tốt hơn, có lẽ, nên ngừng việc đẩy các khoản nợ xấu chạy vòng quanh, và bắt đầu
ghi nhận và xử lý chúng.
Tăng trưởng giả, thất nghiệp, đầu
tư, sản xuất trì trệ
Theo số liệu thống kê nhà nước thì Trung Quốc đã tránh được
suy thoái kinh tế, nhưng vấn đề nợ nần đang chồng chất. Sản lượng tăng
3,2% so với cùng kỳ trong ba tháng tính đến tháng 6, sau khi thu hẹp kỷ lục quý
trước. Số liệu thống kê này đã bị các nhà phân tích kinh tế phơi
bày là không đáng tin cậy, nhiều số liệu không khớp nhau và vô lý. Đầu tư vẫn có vẻ ảm
đạm, các nhà tuyển dụng đang mất việc, và bán lẻ là thiếu máu. Điều đó có
nghĩa là nhiều khoản nợ xấu. Thật không may, đất nước này đang thiếu các
nhà đầu tư nợ xấu.
Đại dịch đã buộc Bắc Kinh phải đẩy mạnh các lĩnh vực, bao gồm
xuất khẩu và du lịch, nơi nhu cầu bị ảnh hưởng nặng nề và thất nghiệp gia tăng. Các
nhà quản lý, những người đã làm việc để loại bỏ hệ thống tài chính, đã bận rộn
thúc đẩy các ngân hàng mở rộng tín dụng cho những người vay rủi ro hơn và chuyển
các khoản vay. Họ tuân thủ: trong nửa đầu năm 2020, những người cho vay đã
phát hành kỷ lục 1,7 nghìn tỷ đô-la cho các khoản vay mới.
Một số quỹ sẽ giúp các công ty khỏe mạnh vượt qua khó khăn,
nhưng các quan chức đang cảnh báo về các khoản nợ xấu đang gia tăng trong tương
lai. Điều đó sẽ gia tăng thêm vào rổ tài sản nợ xấu trị giá 1,5 nghìn tỷ
đô-la vào năm ngoái, theo ước tính của PwC. Một số ngân hàng đã yêu cầu giải
cứu từ nhà nước, và các đợt rút vốn ồ ạt tại ngân hàng, như ở các tỉnh Hà Bắc
và Sơn Tây hồi đầu năm nay, đang nổ ra khắp nơi. Căng thẳng đã xuất hiện
trong ngành công nghiệp cho vay tín dụng trị giá 3 nghìn tỷ đô-la của đất nước,
nơi một loạt các vụ phá sản đã kích động các cuộc biểu tình lớn.
Trong các đợt khó khăn trước đây, Bắc Kinh đã dựa vào cái gọi
là ngân hàng nợ xấu, công ty quản lý tài sản nhà nước, đã mua các khoản vay có
vấn đề, thường ở giá hữu nghị, sau đó cố gắng thu hồi hoặc bán lại chúng. Điều
đó hỗ trợ cho sự phát triển của một thị trường nợ xấu và giải phóng các ngân
hàng để tiếp tục cho vay mà không làm mất bảng cân đối kế toán của họ.
Nhưng ngay cả các công ty quản lý tài sản (AMC) lớn cũng sẽ
miễn cưỡng nuốt một lượng tín dụng xấu vô hạn. Nhiều người thậm chí bắt đầu giảm
lượng mua nợ và đa dạng hóa để cải thiện lợi nhuận. Công ty China Huarong niêm
yết tại Hong Kong, nắm giữ 1,7 nghìn tỷ nhân dân tệ tài sản tính đến năm 2019,
đã mua nợ xấu ít hơn 30% từ các ngân hàng vào năm ngoái so với năm trước đó.
Để giải quyết tình trạng này, Trung Quốc đã nới lỏng tiếp cận
thị trường cho các nhà đầu tư tư nhân. Năm ngoái, nó đã cho phép các “quỹ
kền kền” nước ngoài của Nhật Bản mua các danh mục cho vay xấu trực tiếp từ các
ngân hàng. Nhưng thủ tục sách nhiễu và các cơ hội dễ dàng hơn ở nơi khác
khiến cho các nhà đầu tư ít quan tâm hơn.
Trước đây, Trung Quốc đã dùng tăng trưởng GDP để vượt qua
các khoản nợ xấu thay vì ghi nhận chúng, nhưng lần này khó có thể làm vậy. Tốt
hơn, có lẽ, nên ngừng việc đẩy các khoản nợ xấu chạy vòng quanh, và bắt đầu ghi
nhận xử lý chúng.
Chọn xử lý Nợ hay
GDP?
Sử dụng dữ liệu chính thức, tỷ lệ nợ trên GDP của Trung Quốc
có thể sẽ tăng từ 16-22% trong năm nay, trái ngược với mức tăng 6% của năm
ngoái. Trong những gì Michael Pettis, giáo sư tài chính tại Trường Quản lý
Guanghua tại Đại học Bắc Kinh và là thành viên cao cấp của Trung tâm Chính sách
Toàn cầu Carnegie-Tsinghua, gọi là một khoản nợ gia tăng khổng lồ, các con số
đã gây ra một cuộc tranh luận đang diễn ra ở Trung Quốc về mức độ khoản nợ nào
nên được sử dụng để tạo ra sự tăng trưởng sau đại dịch.
Nói chuyện với các đại biểu của FIS2020, ông Pettis nói rằng
có hai quan điểm khác nhau, chịu trách nhiệm hoạch định chính sách ở Trung Quốc.
Một mặt, Bộ Tài chính Trung Quốc và hầu hết các cơ quan tham mưu kinh tế đều lo
ngại về mức nợ gia tăng của Trung Quốc mà họ muốn giảm, ngay cả khi nó mang lại
hậu quả cho GDP. Một nhóm khác lo lắng về tác động chính trị của sự tăng trưởng
nhanh chóng và đang chấp nhận mức nợ tăng cao hơn, ông nói. Vào cuối năm ngoái
trước khi đại dịch tạm dừng tất cả các dự báo, nhóm thứ hai đã giành chiến thắng,
cuộc tranh luận đảm bảo mục tiêu tăng trưởng năm 2020 là khoảng 6%.
Ông Pettis nói rằng GDP trong một khái niệm của Trung Quốc
không thể so sánh với các quốc gia khác vì các mô hình kế toán khác nhau. Chính
quyền địa phương ở Trung Quốc không có những hạn chế cứng về ngân sách, và hầu
hết các khoản nợ đều được đảm bảo. Ông nói rằng trong một cách hạch toán này
thì các khoản đầu tư xấu của Trung Quốc được ghi giảm như các nước khác, còn theo
cách hạch toán khác thì các khoản đầu tư xấu không xử lý như vậy. Ông kêu gọi
các nhà đầu tư thận trọng khi nghĩ về tác động của COVID-19 đối với cả 2 loại hạch
toán GDP này. Ông nói điều này giải thích cuộc tranh luận lớn về bản chất của sự
tăng trưởng của Trung Quốc.
Thiếu động lực
tăng trưởng thực sự
Ông Pettis cho biết về mức độ mà tiêu dùng, xuất khẩu và đầu
tư kinh doanh sẽ thúc đẩy tăng trưởng thực sự ở Trung Quốc. Ông cho biết mức
tiêu thụ sẽ giảm xuống vào năm 2020 do mức thu nhập hộ gia đình và mức tiết kiệm
giảm. Tại đây, ông lưu ý rằng sự xuất hiện lại của COVID-19 tại Bắc Kinh
đã gây ra sự hoảng loạn và giảm tốc hơn nữa. Ông cũng lưu ý rằng tỷ lệ thất
nghiệp ở Trung Quốc vẫn còn cao với tác động domino đối với chi tiêu hộ gia
đình. Hơn nữa, ông nói rằng các hộ gia đình đã ứng phó với đại dịch bằng
cách tăng tiết kiệm, gây khó khăn hơn cho tăng trưởng và tiêu dùng.
Các động lực tăng trưởng khác cũng giảm - cụ thể là xuất khẩu. Ngược
lại, ông lưu ý rằng tăng trưởng tốt thường là trong đầu tư kinh doanh giữa các
doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực tư nhân, nhưng chỉ ra rằng nhiều doanh
nghiệp này lại phục vụ người tiêu dùng và lĩnh vực xuất khẩu. Tất cả các động
lực tốt cho tăng trưởng sẽ tăng âm, ông nói.
Hạn chế trong
chính sách tiền tệ
Trung Quốc đã làm một số nhà bình luận ngạc nhiên khi quyết
định không cắt giảm lãi suất khi đối phó với virus, ông Pettis nói.
Trong khi phần còn lại của thế giới đã giảm mạnh lãi suất,
thì Trung Quốc đã thực hiện một vài biện pháp cắt giảm hạn chế. Ở đây, ông
Pettis lưu ý rằng Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc không có quyền tự do như Cục Dự
trữ Liên bang hoặc Ngân hàng Trung ương châu Âu vì Trung Quốc còn phải can thiệp
vào tiền tệ, hạn chế khả năng thay đổi chính sách tiền tệ trong nước.
Thay vào đó, họ vẫn “thận trọng”, nhưng chỉ mở rộng cung tiền
trong nước nếu có sự gia tăng về dự trữ. Về rủi ro, ông cảnh báo rằng nếu
chính sách tiền tệ không thể điều chỉnh mức tăng nợ đáng kể nhưng cơ quan quản
lý của Trung Quốc yêu cầu tăng nợ, điều đó có thể dẫn đến sự bóp méo hệ thống
tài chính trong nước, bao gồm cả hoạt động ngân hàng và vỡ nợ.
“Đây là những gì chúng ta phải xem”, ông nói.
Thiện Nhân
*****
Pompeo: Chúng ta phải thay đổi Trung Quốc hoặc Trung Quốc sẽ
thay đổi chúng ta
·
Thứ
Sáu, 24/07/2020 • 671 Lượt Xem
·
·
·
Ngoại trưởng Hoa Kỳ trong bài phát biểu hôm 23/7 kêu gọi các nước
trên thế giới cùng chung sức đòi hỏi Trung Quốc phải thay đổi cách hành xử và
chịu trách nhiệm, ông cảnh báo: “Nếu thế giới tự do không thay đổi Trung Quốc Cộng
sản, Trung Quốc Cộng sản sẽ thay đổi chúng ta”.
Tại Thư viện Quốc gia Nixon, Ngoại trưởng Mike Pompeo đưa ra một
tuyên bố mạnh mẽ nhất từ trước tới nay về quan hệ Mỹ-Trung trong bối cảnh hàng
loạt sự kiện từ chiến tranh thương mại, COVID-19, vấn đề nhân quyền, Hồng Kông,
Biển Đông đã đẩy quan hệ 2 nước xuống vực thấp nhất.
“Lý luận cũ về ngoại giao mù quáng với Trung Quốc đã thất
bại. Hoa Kỳ và các đồng minh cần phải thiết lập một hướng đi mới nếu chúng ta
muốn sống trong một thế kỷ 21 tự do”, ông Pompeo nói.
“Sự thật là chính sách của chúng tôi và của những nước tự do
khác đã cứu vớt nền kinh tế lúc đó đang đổ vỡ của Trung Quốc, chỉ để nay chứng
kiến Bắc Kinh cắn lại bàn tay của quốc tế đã cho nó ăn”.
“Nhưng thậm chí vào lúc này, một số vẫn khăng khăng bảo chúng ta
duy trì mô hình đối thoại chỉ để đối thoại … Chúng ta sẽ tiếp tục đối thoại,
nhưng bản chất của cuộc nói chuyện đã khác”.
Việc ông Pompeo lựa chọn địa điểm để thực hiện bài diễn văn này
cũng mang đầy ngụ ý biểu tượng. Tổng thống Richard Nixon là người đã mở ra quan
hệ ngoại giao với Trung Quốc năm 1972, một thành tựu được ca ngợi từ lâu trong
Đảng Cộng hòa. Nay ông Pompeo ám chỉ rằng mô hình đối ngoại này với Trung Quốc
đã thất bại, và nước Mỹ cùng đồng minh phải đánh giá lại mối quan hệ với Trung
Quốc và tìm ra hướng đi mới.
Phát ngôn của Ngoại trưởng Mỹ cũng được đưa ra một cách đầy tính
toán chỉ chưa đầy 2 ngày sau khi Mỹ có hành động gây sửng sốt là ra lệnh đóng cửa
khẩn cấp Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, khiến cho giới chức Trung Quốc phải
vội vàng đốt tài liệu ngay trong sân lãnh sự. Lời giải thích đưa ra cho hành động
này là Cơ quan lãnh sự này được Trung Quốc sử dụng làm nơi nuôi giấu gián điệp
phá hoại nước Mỹ. “Nó là cái ổ của gián điệp và trộm cắp tài sản trí tuệ”,
ông Pompeo nói.
Bắc Kinh nổi giận với hành động mạnh tay của Mỹ, gọi đây là “động
thái chưa có tiền lệ” và đe dọa sẽ đóng cửa một số cơ quan ngoại giao của Mỹ để
trả đũa.
Nhưng rõ ràng Mỹ không nao núng. Ngoại trưởng Mỹ chỉ ra tập đoàn
viễn thông ‘con cưng’ của Đảng Cộng sản Trung Quốc Huawei là một mối đe dọa an
ninh với Mỹ, đồng thời nói Trung Quốc phải chịu trách nhiệm cho việc đại dịch
Covid-19 đang vượt tầm kiểm soát.
“Nay chúng ta biết rằng nếu các công ty của ta đầu tư ở Trung Quốc,
họ có thể, một cách hữu ý hay vô ý, đã ủng hộ các hành động đàn áp nhân quyền
ghê tởm của Trung Quốc”, ông Pompeo nói.
Ông cho rằng khi Mỹ và các quốc gia khác “mở rộng vòng tay” chào
đón công dân Trung Quốc, ĐCSTQ lại “lợi dụng xã hội tự do, cởi mở của chúng
ta”, để chiếm đoạt lợi ích.
“Chúng ta đã cho chế độ Cộng sản Trung Quốc được hưởng đối xử đặc
biệt, chỉ để thấy ĐCSTQ ép buộc các công ty phương Tây phải im lặng về các vấn
đề nhân quyền của nó nếu muốn tiến vào hoạt động tại nước này”.
“Chúng ta, những quốc gia tự do, phải thúc đẩy sự thay đổi trong
hành vi của ĐCSTQ bằng những cách thức sáng tạo và quyết đoán hơn, bởi vì các
hành động của Trung Quốc đang đe dọa tới người dân và sự thịnh vượng của chúng
ta”.
Trần Minh
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc và cho Ý kiến.