Biểu tình, bạo động từ Bình Dương lan tràn khắp nơi

Mặc Lâm, biên tập viên RFA, Bangkok
2014-05-14

• In trang này
• Chia sẻ
• Ý kiến của Bạn
• Email

05142014-extre-riot-in-bduong.mp3

Công nhân châm lửa đốt cháy 3 thùng container

Ảnh: Nam Anh/chaobuoisang

Nghe bài này

Các vụ bạo động chống công ty Trung Quốc từ Bình Dương vào ngày hôm qua vẫn chưa chấm dứt và còn lan ra trên nhiều khu công nghiệp của Đồng Nai và một vài nơi phía Bắc. Mặc Lâm ghi nhận qua lời kể của các nhân chứng sau đây.

Một ngày sau khi các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Sài Gòn nổ ra, vào lúc 7 giờ tối ngày 12 tháng 5 khoảng 4.000 công nhân của công ty giày Thông Dung đã đình công xuống đường biểu tình chống Trung Quốc.

Từ ngòi lửa này vào lúc 10 giờ sáng ngày hôm sau hàng ngàn công nhân của công ty King Makerrong đình công xuống đường. Cuộc đình công biểu tình này nhanh chóng lan sang công ty King Food Wear và Shyang Hung Cheng cũng như nhiều công ty Trung Quốc khác.

Đến 2 giờ chiều ngày 13 tháng 5 công nhân tại các khu công nghiệp Sóng Thần I, Sóng Thần II, Linh Trung, Singaporer, Dĩ An I, Dĩ An II liên tiếp xảy ra những cuộc đình công và biểu tình chống Trung Quốc và các cuộc bạo động đã nổ ra lan tràn trên nhiều khu vực.

Tính đến 6 giờ chiều ngày 13 tháng 5 số lượng người tham gia biểu tình tăng lên rất đông tại các khu công nghiệp  VSIP, Sóng thần, và Việt Hương.

Khói và ngọn lửa bùng ra các cửa sổ của nhà máy ở Bình Dương vào ngày 14 tháng năm 2014. Những công nhân biểu tình chống Trung Quốc đã đốt hơn một chục nhà máy ở Bình Dương. AFP

Các công ty có vốn đầu tư của Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore cũng bị vạ lây. Để tránh bị người biểu tình tấn công hầu hết đều treo cờ của nước họ và có công ty còn ghi rõ “Chúng tôi không phải là Trung Quốc”.

Đây là một thái độ tự phát của công nhân bắt đầu từ 8 giờ sáng ngày hôm qua liên tục tới giờ này. Số công nhân tham dự ước chừng từ 2 tới 3 chục ngàn người và cái quan trọng nhất là họ đập phá, đốt các xí nghiệp mà họ nghi là của TQ tức là có viết chữ Tàu. TQ hay Đài Loan nó đều làm hết

Ông Huỳnh Kim Báu

Lúc 1 giờ sáng quân đội đã được điều động từ TP.HCM và Đồng Nai đến Bình Dương. Xe bọc thép từ Sài gòn chạy vể Bình Dương cũng như tỏa ra tại trước Lãnh sự quán Trung Quốc nhằm ngăn chặn bạo động nếu công nhân từ Bình Dương kéo về thành phố.

Tất cả các tờ báo chính thống đều bị rút bài đăng vào trưa ngày hôm qua xuống khiến tình hình Bình Dương lại càng trở nên mờ ảo hơn. Người dân mất phương hướng và tin tức chủ yếu lan ra từ các trang mạng xã hội, đặc biệt là Facebook. Hình ảnh video được tải lên liên tục cho thấy sự bạo động đã đến mức cực kỳ nguy hiểm.

Ông Huỳnh Kim Báu do có doanh nghiệp ở Bình Dương nên sáng hôm nay đã cho chúng tôi biết:

Đây là một thái độ tự phát của công nhân bắt đầu từ 8 giờ sáng ngày hôm qua liên tục tới giờ này. Số công nhân tham dự ước chừng từ 2 tới 3 chục ngàn người và cái quan trọng nhất là họ đập phá, đốt các xí nghiệp mà họ nghi là của Trung Quốc tức là có viết chữ Tàu. Trung Quốc hay Đài Loan nó đều làm hết. Hồi hôm thì họ vẫn tiếp tục và giờ này cũng vậy tiếp tục đốt phá những xí nghiệp lớn thiệt hại rất là lớn. Tình hình này công an hay quân đội có tăng cường tới nhưng không làm được gì vì số lượng nó quá đông.

Có một số công nhân chặn đốt xe trên đường phố. (infonet)

Chúng tôi rất là sợ đây là âm mưu của Trung Quốc. Hiện tượng nó rất giống như Ukraina mà Putin làm giai đoạn đầu. Tình hình rất là nguy hiểm đã đến lúc mọi người phải đoàn kết lại và phải ngăn chận những hành động này.

Anh Nguyễn Đăng, một công nhân cho biết những điều anh trông thấy:

Lúc 2 giờ rưỡi tôi chủ động đi ra khi nhận được tin hai ngày nay các công nhân ở khu công nghiệp Bình Dương có nổ ra biểu tình và một số nơi có bạo loạn. Khi nghe tin như thế tôi chủ động xách xe máy của công ty tôi đi ra khu công nghiệp Mỹ Phước I tôi thấy tình hình có vẻ yên ắng. Tôi qua bên khu VSing II thì thấy một nhóm khoảng 200 công nhân được dẫn đầu bởi một tốp 20 người cầm hai cái cờ đò sao vàng chạy ngoài đường và hò hét. Tôi vào các khu N4, N8 thì theo quan sát của tôi thì tôi thấy các cuộc đình công chỉ xảy ra tại những công ty Trung Quốc còn những công ty không phải của Trung Quốc thì công nhân vẫn làm việc bình thường.

Chị Lê Thị An công nhân nữ của một công ty Trung Quốc kể lại:

Nói chung là không phải công nhân biểu tình mà do một nhóm quá khích nào đó không biết xuất phát từ đâu họ đe dọa công nhân nên họ đình công không đi làm. Nhóm quá khích đó cũng khoảng vài chục người họ lượn qua lượn lại rồi họ đập phá, lôi kéo một số công nhân nam nữa rồi bắt đầu gây ra hỗn chiến tất cả các công ty Trung Quốc ở Bình Dương đều bị rồi ảnh hưởng các công ty Hà Quốc, Anh, Nhật…

Những công nhân nữ họ nói họ không biết gì hết về vấn đề tổ chức biểu tình, họ chỉ thấy rằng khi họ đang làm việc vào buồi sáng thì có công an vào yêu cầu họ nghỉ việc, đình công đi… thế là toàn bộ công nhân công ty đó ra về hết. Theo những công nhân này thì họ mặc sắc phục công an

Anh Nguyễn Đăng

Anh Đăng kể lại câu chuyện trong khi hoảng loạn những người Trung Quốc trong ban giám đốc đã gây gỗ và hành hung lẫn nhau sau khi các vụ đập phá xảy ra:

Việc đập phá thì chỉ là bức xúc nhất thời của công nhân xuất phát từ lương bổng họ bức xúc nên luôn tiện họ đập phá thôi. Tôi quan sát thấy trên tầng hai của một công ty thì có mấy ô cửa sổ bị đập vỡ tôi có hỏi thì công nhân nói là có sự cãi nhau giữa chuyên gia Trung Quốc bất đồng quan điểm nên đánh nhau và tự đập phá trên tầng hai.

Chị An kể lại tình hình trong công ty của chị, đáng chú ý là chị ghi nhận thái độ thờ ơ của công an khi sự bạo động của đám đông đã lên tới cao trào:

Tôi thấy chủ công nhân tất cả đều đi hết. Một số thành phần vô hôi của lấy đồ. Thật sự chuyện này không phải do công nhân tại vì công nhân chỉ bị nhóm quá khích đe dọa thôi. Em khẳng định là có một nhóm quá khích nhưng không biết là thế lục nào thôi. Nói chung cảnh sát giao thông thì cũng đứng ở mấy cung đường nhưng em đi đường em thấy nhiểu nhóm người quá khích đó chia thành nhiều nhóm họ khua chiêng trống, la ùm trời tụ năm tụ ba không đội nón bảo hiểm nhưng cũng không thấy công an hỏi hay bắt gì hết nên em rất ngạc nhiên

Anh Nguyễn Đăng cho biết một yếu tố quan trọng đó là công an vào nhà máy khuyến khích công nhân đình công biểu tình, anh kể:

-Những công nhân nữ họ nói họ không biết gì hết về vấn đề tổ chức biểu tình, họ chỉ thấy rằng khi họ đang làm việc vào buồi sáng thì có công an vào yêu cầu họ nghỉ việc, đình công đi… thế là toàn bộ công nhân công ty đó ra về hết. Theo những công nhân này thì họ mặc sắc phục công an.

Tôi nhìn thấy những công an chạy theo nhóm biểu tình bằng xe máy thì họ có vẻ rất là hiền hòa, có vẻ nôn nóng và hơi thất vọng. Tôi có chụp một tấm hình hai người công an đang núp sau gốc cây nhưng do máy cảu tôi quá cũ nên hình không rõ.

Cho tới sáng ngày hôm nay 14 tháng 5 tình hình chẳng những không dịu xuống mà còn tăng lên, chị Huỳnh Thị Em cho biết:

Công ty của em là công ty Trung Quốc bị đập phá bây giờ đi hết ráo rồi chỉ còn bảo vệ thôi chứ không còn ai. Vừa giám đốc vừa chủ quản đi mất từ hôm qua rồi. Nghe bảo vệ nói công ty bị đập phá vào lúc hai giờ chiều hôm qua. Sáng nay đi làm thấy ngay Ngã tư 50 quá trời luôn, đốt cháy hết ráo, đốt cháy xưởng của mấy công ty từ Ellen chạy xuống Ngã tư 50 xe đạp đều cháy hết.

Ông Huỳnh Kim Báu cho biết nguồn tin từ bạn của ông từ Đồng Nai gọi vể:

Đồng Nai thì cũng bắt đầu. Hồi sáng này 27 ngàn công nhân đã kéo đi biều tình hết, công nhân đập phá xí nghiệp nước ngoài nói chung cả Nhật Bản cũng bị. Tất cả các ông chủ doanh nghiệp trốn hết, các doanh nghiệp có chữ Tàu đã bị đục hết. Các nhà máy nghỉ làm ngưng hoạt động và đồng thời treo phía trước cái bảng “Hoàng Sa Trường Sa là của Việt Nam”, “Việt Nam muôn năm”. Tình hình đang hừng hực nhưng là hành động tự phát.

Sau Bình Dương, Đồng Nai các cuộc biểu tình chống Trung Quốc lan rộng đến Quỳnh Phụ, Thái Bình. Nhà máy giày da Sao Vàng có chủ là người Trung Quốc đã tổ chức biều tình chống quân xâm lược. Hơn 5.000 ngàn công nhân của nhà máy đã đình công và tuần hành trên đường phố nhưng không xảy ra một hành động bạo lực nào.

Cùng lúc đó hơn 1.000 công nhân đang làm việc tại Dự án Formosa cảng nước sâu Vũng Áng Hà Tỉnh đã tập trung trước cổng chính của Formosa thuộc xã Kỳ Liên để phản đối Trung Quốc.

Gần 170 nhà máy của nhiều quốc gia bị đập phá hư hại trầm trọng, tổng cộng 12 công ty đã bị phá hoại bằng nhiều cách cho tới hơn 2 giờ chiều vẫn chưa có dấu hiệu ngừng lại tại Bình Dương, Sóng Thần, Đồng Nai và Dĩ An.