TRĂM NĂM HOMELESS HOA KỲ
Giao Chỉ, San Jose
Giao Chỉ, San Jose
Năm 1776 Hoa Kỳ lập quốc, từ miền Ðông di dân Tây tiến, bốn phương
đâu cũng là nhà. Chưa có các đô thị và chung cư, nên chưa có người không nhà giữa
xã hội đâu cũng là thôn quê và nông trại. Năm 1876 Hoa Kỳ kỷ niệm 100 năm lập
quốc, tại các đô thị đã có người không nhà và vấn nạn homeless ra đời. Năm 1976
Hoa Kỳ kỷ niệm 200 năm độc lập. Không một thành phố nào mà không có những khách
không nhà. Sống trên đất nước thiên đường mà công dân Mỹ lại thuộc về thành phần
đầu đường xó chợ.
Trải qua hơn 40 năm, những người dân Việt lưu vong đã dự lễ độc lập 200 năm tại Hiệp Chủng quốc cho đến nay, hầu như ai nấy đều tạm thời an cư lạc nghiệp. Trên bản thống kê dân homeless, không thấy ghi tên ViệtNam .
Con số quá ít nên có thể người Việt homeless nằm khép nép đâu đó trong phần thống
kê khiêm nhường của dân Á Châu Thái Bình Dương. Nhưng các sắc tộc khác con số
ngày một gia tăng, gồm cả Mỹ trắng, Mỹ đen và Mễ tây Cơ.
Tuy nói như vậy nhưng người Việt thực sự cũng có đại diện nhận lãnh niềm đau của nước Mỹ.Năm 2000 khi đi làm kiểm kê dân số chúng tôi có dịp thăm xóm homeless Việt Nam San Jose tại khu rừng thưa góc Senter và Capital Epwy. Kỳ này sẽ trở lại xem lại đường xưa lối cũ. Hai tháng trước, biết tin muộn có một phụ nữ ViệtNam homeless lớn tuổi đã qua đời. Người phụ
trách nói là bà già Việt Nam họ Nguyễn. Vậy là Việt Nam
chắc quá rồi. Dòng họ Nguyễn thì thực sự đông đảo và danh tiếng. Hai cô gái họ
Nguyễn một thời tranh cử chung kết nghị viên tại San Jose .
Cô họ Nguyễn giám sát viên tại quận Cam . Biết bao nhiêu nhân tài họ
Nguyễn. Chẳng ai biết đến một bà già homeless họ Nguyễn lặng lẽ qua đời. Hoàn cảnh
ra sao? Thôi cũng là số phận con người.
Vì đâu nên nỗi
Trải qua hơn 40 năm, những người dân Việt lưu vong đã dự lễ độc lập 200 năm tại Hiệp Chủng quốc cho đến nay, hầu như ai nấy đều tạm thời an cư lạc nghiệp. Trên bản thống kê dân homeless, không thấy ghi tên Việt
Tuy nói như vậy nhưng người Việt thực sự cũng có đại diện nhận lãnh niềm đau của nước Mỹ.Năm 2000 khi đi làm kiểm kê dân số chúng tôi có dịp thăm xóm homeless Việt Nam San Jose tại khu rừng thưa góc Senter và Capital Epwy. Kỳ này sẽ trở lại xem lại đường xưa lối cũ. Hai tháng trước, biết tin muộn có một phụ nữ Việt
Vì đâu nên nỗi
Tại các đại học, ghi tên ngành xã hội là phải có học trình về
homeless. Có những đại học mà sinh viên ra trường tốt nghiệp chuyên khoa về bộ
môn Homeless.
Vì vậy nỗi niềm cay đắng dù đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng quay đi quẩn lại thì cũng bao gồm các lý do căn bản: rượu chè, cần sa, ma túy, gia đình lục đục, thất nghiệp lâu dài, đầu óc lạng quạng, xuất thân trường tù, cựu chiến binh anh dũng bỗng trở thành những người anh hùng mỏi mệt.
Nói chung toàn là thành phần về hưu ngoài hè phố. Một thanh niên du đãng ở tù ra thì phần đông không biết về đâu đêm nay. Tự do với màn trời chiếu đất. Tuổi trẻ lớn lên thử một lần hút cần sa cấp trung học, nhẩy ngay lớp đại học để hít bằng mũi và lấy bằng đại học nhẹ nhàng khi chích vào tay. Tốt nghiệp tiến sĩ trường thuốc trở thành homeless. Anh em hè phố gọi đó là “Trường đời”. Các kỹ nữ về già và các vị cao niên suốt đời say sưa mối sầu thế kỷ đều về hưu ngoài đường.
Xã hội đại đô thị càng tiến bộ thì những người đứng bên lề càng gia tăng. Homeless trở thành vấn nạn triền miên không bao giờ giải quyết xong. Biết bao nhiêu vị tổng thống tài ba, mỗi năm Giáng sinh cũng đành đi nhà thờ cầu nguyện buổi sáng rồi phát cơm homeles buổi chiều
Bước vào thế giới homeless.
Hoa Kỳ hiện nay có 300 triệu dân và đang ôm mối sầu thiên cổ với 3 triệu 500 ngàn homeless. Ðau thương nhất là trong đó có gần một nửa là trẻ em. Con số ghi nhận là 1 triệu 350 ngàn trẻ em. Hỏi rằng các homeless ở đâu. Khoa địa lý nhân văn thi vị hóa gọi là những con người sống bên lề đô thị. 60% ngủ trong các xe còn chạy được xọc xạch hay là 4 bánh đã xẹp từ lâu. 25% ở trong các lều vải hay các thùng giấy.15% thật sự là màn trời chiếu đất, có thể gọi là khách sạn ngàn sao. Ðêm nằm nhìn lên thấy ngàn sao trên trời. Nếu lại cắc cớ hỏi rằng tại sao lại có nhiều trẻ em như thế. Xin trả lời rằng gia đình lục đục, thất nghiệp lâu dài và không có bà con tương trợ thì cả nhà ra đường là chuyện dễ hiểu. Ngoài ra trai tứ chiếng, gái giang hồ gặp nhau cũng vẫn tình cảm và cũng có sản xuất.
Vì vậy nỗi niềm cay đắng dù đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng quay đi quẩn lại thì cũng bao gồm các lý do căn bản: rượu chè, cần sa, ma túy, gia đình lục đục, thất nghiệp lâu dài, đầu óc lạng quạng, xuất thân trường tù, cựu chiến binh anh dũng bỗng trở thành những người anh hùng mỏi mệt.
Nói chung toàn là thành phần về hưu ngoài hè phố. Một thanh niên du đãng ở tù ra thì phần đông không biết về đâu đêm nay. Tự do với màn trời chiếu đất. Tuổi trẻ lớn lên thử một lần hút cần sa cấp trung học, nhẩy ngay lớp đại học để hít bằng mũi và lấy bằng đại học nhẹ nhàng khi chích vào tay. Tốt nghiệp tiến sĩ trường thuốc trở thành homeless. Anh em hè phố gọi đó là “Trường đời”. Các kỹ nữ về già và các vị cao niên suốt đời say sưa mối sầu thế kỷ đều về hưu ngoài đường.
Xã hội đại đô thị càng tiến bộ thì những người đứng bên lề càng gia tăng. Homeless trở thành vấn nạn triền miên không bao giờ giải quyết xong. Biết bao nhiêu vị tổng thống tài ba, mỗi năm Giáng sinh cũng đành đi nhà thờ cầu nguyện buổi sáng rồi phát cơm homeles buổi chiều
Bước vào thế giới homeless.
Hoa Kỳ hiện nay có 300 triệu dân và đang ôm mối sầu thiên cổ với 3 triệu 500 ngàn homeless. Ðau thương nhất là trong đó có gần một nửa là trẻ em. Con số ghi nhận là 1 triệu 350 ngàn trẻ em. Hỏi rằng các homeless ở đâu. Khoa địa lý nhân văn thi vị hóa gọi là những con người sống bên lề đô thị. 60% ngủ trong các xe còn chạy được xọc xạch hay là 4 bánh đã xẹp từ lâu. 25% ở trong các lều vải hay các thùng giấy.15% thật sự là màn trời chiếu đất, có thể gọi là khách sạn ngàn sao. Ðêm nằm nhìn lên thấy ngàn sao trên trời. Nếu lại cắc cớ hỏi rằng tại sao lại có nhiều trẻ em như thế. Xin trả lời rằng gia đình lục đục, thất nghiệp lâu dài và không có bà con tương trợ thì cả nhà ra đường là chuyện dễ hiểu. Ngoài ra trai tứ chiếng, gái giang hồ gặp nhau cũng vẫn tình cảm và cũng có sản xuất.
Homeless là ai ? Các cụ già, đàn ông, đàn bà và trẻ em...
Những đứa bé sinh ra ở ngoài đường, sống không thấy mái nhà nhưng vẫn
là công dân Mỹ bẩm sinh, có đủ điều kiện để ứng cử tổng thống, chuyện đó xem ra
mới thê lương làm sao.
Có những gia đình vẫn cho con cái đi học, chợt mất nhà. Chồng lên
đường làm ăn xa. Vợ dẫn con đến nhà tạm trú. Ðứa nhỏ vẫn lôi thôi lếch thếch đi
học. Rồi một hôm chị Mary cãi nhau với bà manager tại nhà tạm trú. Ðem hai đứa
con ra gầm cầu. Thằng bé trai 8 tuổi còn đi học. Thầy giáo hỏi sao mày không
làm homework. Ðể tao phải gọi điện thoại cho cha mẹ. Ðứa bé lặng thinh, tuy còn
nhỏ nhưng nó vẫn đủ khôn ngoan để không nói là nhà em đang ở gầm cầu.
Ðó là câu chuyện của mỗi người trong các quan khách Hoa Kỳ tham dự
vào bữa tiệc thực đơn thân ái Việt Nam đã tổ chức hàng
tháng, năm này qua năm khác. Trên 1,000 kỳ tổ chức và hàng tr ăm ngàn phần ăn Việt Nam đã đưa ra.
Thực đơn thân ái Việt Nam
Hôm
đó là một ngày mưa ở San Jose , tôi vào xếp hàng mua một ổ
bánh mì tại tiệm Việt Nam dưới phố. Một tay homeless Hoa
Kỳ chính hiệu xếp hàng trước mặt. Quầy hàng nhỏ nhưng trong tiệm cũng có hơn 10
bàn cho khách. Phần lớn mua To go. Ông homeless, trông là biết liền. Quần áo
hai ba lớp luộm thuộm . Ðầu tóc bù xù. Trả toàn tiền cắc và giấy một đồng nhàu
nát. Cô bán hàng Việt Nam nhỏ bé dịu dàng hỏi ngay: To
go? Khách hàng homeless xếp hàng trước mặt tôi hơi ngần ngại ngó quanh các chỗ
ngồi. Trời bên ngoài mưa nặng hạt. Có vẻ muốn ngồi ăn bên trong. Nhưng khách
homeless Hoa Kỳ cũng biết thân phận nên lại ngần ngại trả lời. Cô gái Việt dịu
dàng nói nhỏ: to go please. Special discount 1 dollar. Ông khách homeless Mỹ khẽ
gật đầu. Có thể vì được bớt 1 đồng, và cũng có thể muốn làm vui lòng cô bé Việt
Nam bán hàng.
Bước
ra ngoài, tôi thấy ông ngồi ngay dưới mái hiên thưởng thức bánh mì và ly cà phê
nóng To go. Bên cạnh là một xe chợ chằng chịt các bao nylon của cả một gia tài
đồ xộ.
Về sau tôi còn gặp lại tay homeless này nhiều lần tại các buổi chiêu đãi hàng tháng. Vào một buổi mùa hè. Ông khách quen này mặc áo cụt tay có vết xâm huy hiệu thủy quân lục chiến bên dưới là chữ Chu Lai. Như gặp lại người quen, tôi chỉ vào dấu xâm và giơ ngón tay cái lên trời. Người thủy quân lục chiến Hoa Kỳ của căn cứ Chu Lai ngày xưa khẽ gật đầu, mắt xanh mỏi mệt chợt sáng lên trong niềm vui nhẹ.
Ông là khách hàng của chúng tôi đã hơn 5 năm qua. Chiều thứ bảy, gần 300 khách thưởng thức 4 món ViệtNam : chả giò, gà chiên, cơm trộn,
rau trộn, tráng miệng và thức uống. Nghiêm trang trật tự. Hết sức thanh lịch và
gọn gàng. Yes Sir, No Sir. Yes Mame, No Mame. Thank you. Welcome.
Xếp hàng, ghi danh, lấy thực phẩm, dọn bàn. Không khí yên tĩnh như câu lạc bộ sĩ quan Hoa Kỳ. Những người tàn tật được ban thực đơn ViệtNam
hộ tống đưa thức ăn ra tận bàn.
Về sau tôi còn gặp lại tay homeless này nhiều lần tại các buổi chiêu đãi hàng tháng. Vào một buổi mùa hè. Ông khách quen này mặc áo cụt tay có vết xâm huy hiệu thủy quân lục chiến bên dưới là chữ Chu Lai. Như gặp lại người quen, tôi chỉ vào dấu xâm và giơ ngón tay cái lên trời. Người thủy quân lục chiến Hoa Kỳ của căn cứ Chu Lai ngày xưa khẽ gật đầu, mắt xanh mỏi mệt chợt sáng lên trong niềm vui nhẹ.
Ông là khách hàng của chúng tôi đã hơn 5 năm qua. Chiều thứ bảy, gần 300 khách thưởng thức 4 món Việt
Xếp hàng, ghi danh, lấy thực phẩm, dọn bàn. Không khí yên tĩnh như câu lạc bộ sĩ quan Hoa Kỳ. Những người tàn tật được ban thực đơn Việt
Bỗng
nhiên có lời giới thiệu. Hôm nay các bạn được hội ABC mời ăn, tiếng vỗ tay vang
dội. Tuy nhiên, các quan khách của chúng tôi quả thật sẽ không bao giờ nhớ được
đây là nhà thờ công giáo hay phật giáo. Ðây là Trưng Vương hay Gia Long, đây là
sinh viên Vạn Hạnh hay là nhà thầu Kiến Trúc. Ai là địa ốc, ai là nhà báo, ai là bác sĩ. Mọi người đều
giống nhau.Tất cả đều chỉ nhớ có 2 chữ Việt Nam.
Những người đàn ông Việt Nam hiền lành đứng tiếp tế từ
phía sau. Những người đàn bà Việt Nam tử tế đưa thực phẩm từ phía trước. Những
cô gái Việt Nam nhỏ bé chuẩn bị nước uống. Những mái tóc đen Á Châu, những
khuôn mặt và nụ cười nhân đạo. Những nguồn thực phẩm vô tận đi hai ba vòng vẫn
còn đầy đủ.
Buổi tối hôm nay, bụng homeless Hoa Kỳ căng đầy, bên cạnh còn một bao giấy To go, nằm dưới khách sạn ngàn sao, tại miền thung lũng điện tử tiền rừng bạc bể, người Mỹ gốc Mỹ có thêm một kỷ niệm êm đềm với người Mỹ gốc Việt tại San Jose.
Buổi tối hôm nay, bụng homeless Hoa Kỳ căng đầy, bên cạnh còn một bao giấy To go, nằm dưới khách sạn ngàn sao, tại miền thung lũng điện tử tiền rừng bạc bể, người Mỹ gốc Mỹ có thêm một kỷ niệm êm đềm với người Mỹ gốc Việt tại San Jose.
Vấn nạn 100 năm cũ
Vào ngày Lễ tạ Ơn và Giáng Sinh, tổng thống Hoa Kỳ và phu
nhân năm nào cũng dậy sớm đi lễ nhà thờ và buổi chiều thì đi dọn ăn cho
Homeless Hoa Kỳ.
Từ hơn 100 năm
nay, truyền thống của nước Mỹ đã trở thành tục lệ. Hiệp Chủng quốc là đất nước
tiền rừng bạc bể, viện trợ cho khắp thiên hạ nhưng ngay tại quê nhà, mỗi năm vẫn
có cả ngàn người Hoa Kỳ đói rét và nằm chết ở gầm cầu, xó chợ trong kiếp sống
không nhà. Không một chính quyền nào, Dân Chủ hay Cộng Hòa, không một vị lãnh đạo
nào giải quyết được hoàn toàn vấn đề Homeless. Các chính khách chỉ còn cầu nguyện
buổi sáng và đãi ăn khách không nhà buổi chiều.
Thời kỳ còn
chiến tranh lạnh, các vị nguyên thủ của khối Cộng muốn làm Hoa Kỳ mất mặt thường
tìm cách đi thăm các khu nghèo tại Nữu Ước và tìm đến phát quà cho dân Homeless
ở xóm Mỹ đen Harlem.
Nước Mỹ kể cả
Hành pháp, Lập pháp và Tư pháp cùng với truyền thông đều coi như chuyện nhỏ,
không đáng kể. TV và báo chí vẫn chụp hình và loan tin tự do. Mọi người đều biết
rõ là xã hội công nghiệp và đời sống của đô thị đã sinh ra giai cấp không nhà.
Đôi khi họ là Homeless thường trực Full-time, có khi là Homeless bất chợt,
Part-time thuộc loại lỡ độ đường.
Nước Mỹ ngày xưa chưa có các đô thị lớn, dân nào cũng là dân quê, cuộc sống gần thiên nhiên thì sự phân biệt giữa dân có nhà và dân Homeless không cách biệt. Ngày nay với trên 300 triệu dân, với hàng ngàn đô thị đông đảo thì số người không nhà lên cao là chuyện không có gì mới mẻ.
Nước Mỹ ngày xưa chưa có các đô thị lớn, dân nào cũng là dân quê, cuộc sống gần thiên nhiên thì sự phân biệt giữa dân có nhà và dân Homeless không cách biệt. Ngày nay với trên 300 triệu dân, với hàng ngàn đô thị đông đảo thì số người không nhà lên cao là chuyện không có gì mới mẻ.
Con số không
nhà
Toàn quốc Hoa
Kỳ tính ra lúc nhiều lúc ít, hiện nay lên đến 3 triệu dân không nhà. Và con số
này gia tăng nhiều hơn mức độ dân số phát triển hàng năm. Như vậy cứ 100 người
Mỹ là một người ở ngoài đường dù là cố ý hay vô tình. Vô tình trở thành
Homeless vì đói. Cố ý Homeless vì điên.
Niềm đau
thương hơn cả là trong số hơn 3 triệu Homeless đàn ông và đàn bà có cả một triệu
trẻ em. Những đứa trẻ từ lúc sinh ra đã sống ở ngoài đường và suốt thời thơ ấu
không được tắm trong nhà, không được ngủ với cửa buồng đóng lại, không được nằm
trong chăn ấm, bên ngọn đèn ngủ và lời ru của mẹ.
Tất cả những đứa
trẻ đó đều là công dân Hoa Kỳ, đang cư ngụ trên đất mẹ, ở xứ sở thiên đường mà
hàng triệu người di dân trên thế giới muốn đến để lập nghiệp. Những cụ già, các
gia đình, trẻ em homeless đều không bận tâm xin thẻ xanh hay thi quốc tịch. Tất
cả đều là công dân hợp lệ.
Tại sao lại có
hiện tượng vô lý như vậy? Không một nhà giáo dục, không nhà xã hội học, các
kinh tế gia, các chính khách, các vị lãnh đạo chính phủ lãnh đạo tôn giáo tìm
ra được giải pháp cho vấn nạn Homeless tại Hoa Kỳ.
Hiện nay, các
đại học Mỹ có ngành xã hội và nhân chủng đều bỏ ra hàng triệu Mỹ kim để nghiên
cứu giải pháp. Hàng chục ngàn cơ quan thiện nguyện từ trung ương đến địa phương
đều nỗ lực đi tìm cách giúp đỡ và chấm dứt nạn Homeless tại các đại đô thị. Tất
cả đều vô phương.
Các tiểu bang
đều có những đô thị với nạn Homeless trầm trọng. Riêng California dẫn đầu
với Los Angeles, San Francisco, Berkeley, và Fresno. Florida cũng có 3 điểm
nóng. Texas cũng có 3 thành phố lên bảng đen. Ngay cả Las Vegas và Honolulu cũng
nổi tiếng có nhiều Homeless.
Và Homeless cũng
có nơi hiền lành, có nơi nảy sinh nhiều tội ác và những phiền phức cho xã hội.
Ăn mày, ăn xin, trộm cắp, phóng uế bừa bãi, xả rác nơi công cộng, chiếm cứ các
công viên, phá hoại môi sinh.
Homeless luôn
luôn đi cùng với cần sa, ma túy, rượu chè, cờ bạc, đĩ điếm. Vì Homeless mà đi đến
tứ đổ tường hay vì tứ đổ tường mà trở thành Homeless. Dù ngược hay xuôi thì cũng
đen tối như nhau.
Đi tìm nguyên
nhân
Một trong các
yếu tố căn bản của Homeless là tinh thần tự do cá nhân cùng với bệnh tâm thần.
Hoa Kỳ đã từng có nhiều người muốn sống gần thiên nhiên nên suốt đời ở với núi
rừng. Đã có cả một thời xưa, dân Ho Bo chuyên sống và di chuyển dọc theo đường
xe lửa. Và ngày nay, nhiều gia đình và phần đông là dân Mễ, cả vợ chồng con cái
sống trên xe, đi từ cánh đồng này qua cánh đồng khác, sống theo mùa gặt.
Và rất nhiều
các tay da đen uống rượu thích lấy đất làm giường và trời cao làm mái nhà. Khi
các đấng lưu linh đã say sưa thì trời đất quay cuồng và nhà cửa không còn là vấn
đề quan trọng.
Vì vậy vào mùa
đông, các trại tạm trú của chính phủ mở ra với đạo quân cứu tế đi đến các công
viên, khiêng dân Homeless lên xe chở về nơi cư ngụ để khỏi chết cóng.
Có nhiều trường
hợp khách giang hồ ăn xong lại trốn ra ngoài để hoàn tất giấc mơ với cuộc sống
tự do.
Tin tức thống
kê
Thống kê Hoa Kỳ
kiểm tra khảo sát quanh quẩn thì cũng chỉ có từng đó đáp số. Chỗ có nhà thì
không có dân. Trên khắp nước Mỹ đang có nơi hàng ngàn căn nhà trống. Chỗ không
có nhà thì dân kéo về quá đông. Không có công việc, không có tiền và không đủ
nhà. Lương thấp, tiền nhà cao nên dân thầy thợ đôi khi có việc làm nhưng không
có đủ nhà để cư ngụ, dù là nhà thuê. 50% Homeless thiếu ăn, không biết cách
xoay sở nên cả vợ con đều đói. Không có nhà nên không có địa chỉ và vì vậy
không thể khai trợ cấp. Nhiều quận hạt cho khai rồi giữ Check lại, tháng tháng
Homeless đến lãnh Check, lãnh Foodstamp. Tất cả đều biến thành rượu và chỉ một
tuần là hết sạch.
Rồi thiên tai,
hỏa hoạn, nước lụt đóng góp thêm vào các hiểm họa đưa con người vào chỗ không
nhà.
Tùy theo từng vùng dân số nhưng luôn luôn da đen, da đỏ, Mễ và dân Châu Mỹ La Tinh có số lượng Homeless cao nhất. Dân Á châu tương đối còn đùm bọc nhau được nên lại có con số thấp nhất.
Tùy theo từng vùng dân số nhưng luôn luôn da đen, da đỏ, Mễ và dân Châu Mỹ La Tinh có số lượng Homeless cao nhất. Dân Á châu tương đối còn đùm bọc nhau được nên lại có con số thấp nhất.
Mặc dù như vậy,
nhưng không bao giờ chính phủ có con số Homeless chính xác. Cứ 10 năm một lần,
Hoa Kỳ đếm đầu người, gửi phiếu kiểm tra để biết lòng dân mà cai trị đất nước.
Gọi là kiểm kê dân số.
Biết dân số
tăng giảm, số trẻ con ra đời, người lớn về già. Biết ước mong của toàn dân qua
phiếu kiểm kê để mở trường, lập nhà thương và làm nhà cửa đường xá. Nhưng dân
không nhà thì không bao giờ ghi giấy kiểm kê nên không hề có ý kiến nào được ghi
nhận.
Các toán công
tác đi đếm Homeless phải đi lúc nửa đêm, chiếu đèn ở xó chợ, gầm cầu mà đếm từng
người. Nhờ đó mới biết được bao nhiêu ông, bao nhiêu bà, bao nhiêu trẻ em
Homeless.
Từ thập niên
90 cho đến 2000 rồi 2010 chúng tôi có tham dự những kỳ đi đếm Homeless ban đêm.
Không khác gì ở Việt Nam, cảnh sát công an khám sổ gia đình. Việt Nam vào nhà
vì lý do an ninh. Ở Mỹ, ra đường mà đếm vì lý do xã hội. Chỉ có khác ở chỗ là nửa
đêm dựng đầu khách giang hồ đứng lên để đếm. Không cần kiểm tra giấy tờ, không
bắt bớ nhưng cũng bắt gặp biết bao nhiêu chuyện phi pháp và đồng thời nhân viên
chính phủ cũng nghe chửi điếc cả tai. Được cái, dân Homeless chửi từ thống đốc
lên tổng thống chứ không thèm chửi cấp dưới nên cả hai bên đều hết sức vui vẻ để
chia tay, sau khi đã chào hỏi và Good Night.
Chúng ta có thể
làm gì?
Sau khi có dịp
đi đếm Homeless, chúng tôi lại tiếp tục họp các buổi điều trần về vấn đề xã hội
tại địa phương và ước mong có thể đóng góp phần nhỏ vào công tác chung. Tất cả
các giới chức có kinh nghiệm đều nói rằng, hãy bắt đầu bằng những bước cụ thể.
Hãy tới các trung tâm xã hội ở địa phương tìm hiểu một thời gian và thấy rằng,
chúng ta có thể làm được điều gì dễ dàng và thực tế cho người không nhà.
Riêng tại tại
quận hạt Santa Clara hiện có cả chục cơ quan thiện nguyện lo cho dân Homeless.
Nào là nơi phát thực phẩm cho người nghèo như Food Bank. Rồi đạo quân cứu tế
Salvation Army, thêm vào đó còn có City Team và Inn Vision đều lo cho các gia
đình vô gia cư tạm trú và thức ăn hàng ngày.
Chúng tôi đã đến
thăm Inn Vision tại San Jose vào một buổi sáng mùa Giáng Sinh 1991, và quan sát
các họ đạo Hoa Kỳ chia phiên nấu ăn cho Homeless. Đây là kỷ niệm đáng ghi nhớ
23 năm về trước.
Theo truyền thống
lâu đời, các Homeless trong vùng là đàn bà, trẻ em thì được ưu tiên nuôi ăn.
Còn các Homeless độc thân thì phải tự túc mà lang thang đây đó.
Mỗi chiều về
dân độc thân đến khu tập trung ở cơ quan cứu tế. Có gì thì phát ra thứ đó. Đa số
thực phẩm từ các chợ, các quán ăn, nhà tư còn dư đem cho, thấy còn ăn được là
đem phân phối. Đây là thức ăn nguội. Mỗi cuối tuần thì các nhà thờ chia phiên
đem thức ăn nóng có chuẩn bị ngon lành đến cho bà con Homeless.
Sau khi quan
sát và ước lượng tình hình, cơ quan IRCC tại San Jose chúng tôi ghi tên nhận 2
kỳ 1 tháng. Một kỳ chính thức lên phiên vào mỗi chiều thứ Bảy lần thứ tư và một
kỳ thường trực bất thường tức là bất cứ lúc nào họ kêu trước vài giờ là phải có
ngay. Đồ ăn nguội cũng tốt.
Mở đường khai
lối
Bắt đầu từ
tháng 3-1991, chương trình Thực Đơn Thân Ái, dọn cơm Việt Nam 3 món cho
Homeless San Jose bắt đầu. Suốt năm 91 qua 92 tổng cộng 12 tháng, cơ quan IRCC
một mình lên phiên nên khá vất vả.
Phiên thường lệ
vào mỗi thứ Bảy còn chuẩn bị được. Phiên khẩn cấp thí dụ có hội nhận lời nhưng
giờ chót bỏ cuộc phải thay thế cấp cứu thì chúng tôi gọi điện cho 4 tiệm quanh
Downtown San Jose mua mỗi nơi 25 ổ bánh mỳ cắt đôi là đủ 200 phần ăn. Mỗi phần
ăn kèm theo một lon nước.
Từ lúc được
báo tin cho đến lúc có đủ 200 phần ăn chỉ cần 2 giờ đồng là sẵn sàng. Gọi điện
thoại cho 3 hay 4 nơi đặt hàng, ghé lấy rồi đưa đến phát ngay.
Tuy nhiên, cứ
như vậy quanh năm 1992 tuy chuyện nhỏ mà cũng trở thành gánh nặng. Qua tháng 3
năm 1993, chúng tôi mời gọi sự cộng tác của các đoàn thể. Mỗi nơi một năm chỉ cần
lên phiên một lần. Xem ra rõ ràng là gánh nặng đã nhẹ đi nhiều mà các tổ chức đều
có cơ hội tham gia công việc từ thiện vô cùng ý nghĩa.
Công việc cứ
như vậy tiến hành đều đặn suốt 24 năm, kể từ 1991 đến hết năm 2014. Qua 2015 là
bắt đầu vào năm thứ 24. Chương trình Thực Đơn Thân Ái đã tổ chức cả phiên chính
thức lẫn đặc biệt là 1 ng àn lần với vào
khoảng 100 ngàn phần ăn đã dọn ra.
Biết bao nhiêu
là sự khen thưởng của các giới chức xã hội từ liên bang, tiểu bang và quận hạt.
Tuy nhiên, lời khen thưởng gây xúc động nhất vẫn là những ánh mắt vui vẻ của
khách hàng. Những tràng pháo tay của quý vị đến ăn. Những tiếng cảm ơn bằng Việt
ngữ của Homeless học được qua các bạn Việt Nam.
Đa số các vị đến
ăn đều rất tự nhiên, không hề mặc cảm vì hoàn cảnh không nhà. Họ ăn uống rất
thoải mái. Có đôi khi cả gia đình vợ chồng, con cái đến ăn. Có những người
trông rất tả tơi, nhưng cũng có những người ăn mặc rất lịch sự.
Trong một gian
phòng ăn rộng rãi, ấm cúng, mọi người xếp hàng trật tự tiến qua quầy thức ăn.
Các nhân viên của hội đoàn Việt Nam đội nón nhà bếp màu trắng, áo choàng trắng,
bao tay múc thức ăn cho quan khách đưa khay đến trước mặt. Cơm chiên, gà quay,
chả giò, rau trộn, tráng miệng, trái cây, bánh ngọt. Những bàn tay ân tình, những
lời nói chào đón lịch sự. “Thưa ông, thưa bà. Cảm ơn. Vâng, xin một chút nữa.
Thưa đủ rồi. Không có chi.” Người dọn ăn và người được mời đều hết sức lễ độ.
Xin mời thêm nước uống. Sữa hay nước cam. “Vâng xin ông cứ tự nhiên dùng cả
hai.” Các em nhỏ Việt Nam mắt long lanh ngời sáng đứng lo quầy nước. Các bà nội
trợ đứng hàng tiền đạo múc thức ăn. Các đấng phu quân đứng phía sau lo tiếp liệu
từ nhà bếp. Quầy rau trộn đổi tay làm việc để tăng cường. Các khay cơm đã hết,
đưa ra phía sau để khay cơm mới thay thế.
Thực khách ăn xong một lượt thì tạm nghỉ rồi làm thêm vòng thứ hai và đôi khi đi vòng thứ ba.
Thực khách ăn xong một lượt thì tạm nghỉ rồi làm thêm vòng thứ hai và đôi khi đi vòng thứ ba.
Thực phẩm thì
vơi dần nhưng tình cảm thì tăng cao. Thực khách trong cả phòng chợt dừng tay
nghe ông đại diện Homeless nói lời cám ơn Việt Nam rồi tràng pháo tay vang dội.
Không phần thưởng nào sánh bằng.
Quan khách
không bao giờ biết, đây là đại diện tôn giáo nào hay tổ chức nào. Không biết
quan điểm chính trị Dân Chủ hay Cộng Hòa. Không biết đây là hội ái hữu địa
phương nào. Tất cả chỉ là người Việt Nam và thức ăn Việt Nam. Ngon lành và rất
hậu hĩnh.
Và chương trình
Thực Đơn Thân Ái bền bỉ nhất đã góp phần trên 23 năm, nuôi ăn Homeless San
Jose, những khách giang hồ không nhà hiền lành nhất Hoa Kỳ.
Trong lịch sử
100 năm Homeless tại Mỹ, San Jose là vùng đất tương đối bình yên. Các tiệm ăn
Việt không bao giờ bị Homeless làm phiền. Nước Mỹ không giải quyết dứt khoát được
vấn nạn Homeless nên chính tổng trưởng an sinh và xã hội phải lên tiếng kêu gọi
toàn dân tiếp tay. Chúng ta là dân Mỹ gốc Việt, đã đến đất nước này, xin tiếp
tay với Thực Đơn Thân Ái là bày tỏ chút ân tình cụ thể và dễ dàng nhất.
Hơn 23 năm qua
rất nhiều hội đoàn đã tiếp tay với chúng tôi nhiều lần. Tuy nhiên, thành tích
đáng kể công tác từ 10 lần trở lên gồm có 5 tổ chức: Ban Xã Hội Công Giáo, Gia
Đình Phật Tử An Lạc, nhóm anh em Báo Mõ, Gia Đình Kiến Trúc Việt Nam và Hiệp Hội
Kim Hoàn.
Cộng đồng Việt
Nam hiện nay tại Bắc và Nam Cali, tại Houston – Texas đều bắt đầu tiếp tay với
chính quyền địa phương về việc giúp đỡ Homeless. Tuy nhiên, vẫn còn ở giai đoạn
rất tượng trưng chỉ làm vào mùa lễ hội. Thực ra, nhu cầu nhân đạo cho Homeless
phải là việc làm quanh năm.
Khi bài báo
này phổ biến mở đầu lễ hội 2014 qua n ăm 2015 quý vị
độc giả vẫ còn có thì giờ để đóng góp từ thiện nếu muốn ghi thành tích cho mùa
thuế năm nay.
Dành lời kêu gọi
cuối năm gửi đến quý vị muốn góp một bàn tay cho các em nhỏ Homeless Hoa Kỳ.
Xin nhắc lại, một triệu em bé tại Mỹ hoàn toàn vô tội, không cần sa ma túy,
không rượu chè, chỉ vì sinh ra ở ngoài đường nên trở thành Homeless từ lúc còn
thơ ấu. Mở mắt chào đời mà chỉ thấy trời xanh. Cả tuổi thơ chưa thấy cái trần
nhà. Không ai có thể tưởng tượng được rằng, nước Mỹ có đến một triệu em bé
Homeless. Có thể tưởng tượng được không. Trong số này lại có cả hàng ngàn trẻ
em homeless còn đi học. Các em bé trai, bé gái như con cháu quý vị. Sáng dậy dưới
gầm cầu, đi bộ đến trường có bữa ăn trưa miễn phí. Giờ tan học em làm homework
trong thư viện cho dến khi đóng cửa. Em sống nhờ nhà vệ sinh của trường. Chiều
em về lại gầm cầu một mình. Không muốn mẹ đẩy xe chợ đón em. Không bao giờ em
muốn trông thấy mẹ đi xin tiền gần trường học. Mẹ phải đi làm ở nơi nào thật xa…
Hãy gửi cho
chúng tôi $10 Mỹ kim, chúng tôi sẽ bỏ thêm công sức để làm thành một bữa ăn Việt
Nam cho gia đình một em bé Hoa Kỳ đang sống ở nơi gầm cầu hay xó chợ trên đất
nước hùng mạnh nhất thế giới hiện nay.
Nghĩa cử của
quý vị luôn luôn được ghi nhận và đồng tiền đóng góp của quý vị sẽ được xử dụng
một cách xứng đáng, trân trọng nhất.
Chi phiếu
(Personal check) hay Ngân phiếu (Money order) cho Homeless xin đề:
IRCC (Homeless)
3017 Oakbridge Dr.
San Jose - CA 95121
USA
Cám
ơn Quý vị.
Giao
Chỉ, San Jose
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc và cho Ý kiến.