Tiền trảm hậu tấu. Tranh Babui.
Trí thức Hà Nội nói về việc chặt cây
Mặc
Lâm, biên tập viên RFA, Bangkok
Có một chuyện từ lâu đã trở thành giai thoại, thứ giai thoại đậm
chất hài hước đến mức khó có thể kiếm đâu ra trên thế giới ngoại trừ mảnh đất
Việt Nam anh hùng. Ấy là mỗi khi về địa phương đăng đàn chém gió, các quan
chức chóp bu, lúc hứng lên thường hỏi một câu giống hệt nhau, chẳng biết là
thiểu năng trí tuệ hay quá thông minh: “Chúng ta phải nuôi con gì, trồng cây gì
để cải thiện đời sống, làm giầu nhanh trên chính mảnh đất của mình?”. Câu trả
lời rất đơn giản nhưng tuyệt đối chính xác: trồng cây anh túc (thuốc phiện) và
nuôi “con” ca ve!
Vâng, thật ra đây chỉ là trò chơi chữ mang đậm màu sắc tiếu lâm
hiện đại, do “các thế lực thù địch” nghĩ ra, nhưng sức liên tưởng của nó để tạo
nên sự xung đột hoàn cảnh thì vô cùng lớn. Vụ scandal chủ trương chặt 6700 cây
ở Thủ đô để thay bằng loại cây mới có một cái gì đó hao hao như giai thoại
“trồng cây thuốc phiện” (để thu hồi vốn và lãi nhanh) vậy. Từ danh mộc
vàng tâm đến cây mỡ vốn chỉ để làm que diêm được các nhà hoạch định chính sách
Thủ đô phù phép theo một kịch bản không thể tuyệt vời hơn. Sự lừa đảo đã đến
giai đoạn không cần mảnh lá nho nào che đậy. Một chính quyền hành xử theo
kiểu ca ve (nói dối như cuội) và hệ thống truyền thông khổng lồ với 800
tờ báo và hơn trăm đài phát thanh truyền hình phảng phất khói thuốc phiện,
không ngoài mục đích làm ngu dân, thì “kế sách mười năm không gì bằng chặt cây”* chỉ là chuyện nhỏ như con thỏ.
Nợ công cao ngất ngưởng, nợ xấu lu bù, vượt cả ngưỡng an toàn. 2, 8 triệu công
chức phần lớn vô công rồi nghề nhưng vẫn sống khỏe từ nguồn thuế hữu hạn của
dân. Hết nguồn thu, hiển nhiên, người ta phải bán biển, bán đất, bán đường cao
tốc, bán sân bay, bán cây… Còn cái gì có thể quy ra tiền được sẽ bán hết, bán
ăn dần (BAD)…đến nỗi, kiến trúc sư Trần Thanh Vân phải thốt lên: “Chính họ đang
tự phá họ. Những ông ngồi trên cao ngất ngưởng chỉ nghe lời nịnh nọt và sử dụng
những kẻ ngu xuẩn để hành động theo ý mình thì có lúc họ sẽ ăn đòn. Tôi là
người rất chấp nhận khoa học tiên tiến nhưng tôi cùng là người theo đuổi quan
niệm cổ xưa là: có nhân có quả. Họ sẽ là người hứng đòn của tất cả những chuyện
này”.
Bauxite Việt Nam
Chú thích:
* Nhại một vế trong câu nói của Quản Di Ngô, Tể tướng của Tề Hoàn Công
thời Chiến Quốc: “Thập niên chi kế mạc như chủng mộc” (Kế sách mười năm không
gì bằng trồng cây).
Người dân Hà Nội đã xuống đường hôm 21/03/2015 để phản đối việc
chính quyền thành phố cho đốn hạ 6.700 cây xanh.
Câu chuyện cây xanh Hà Nội vẫn tươi rói khi người dân Thủ đô tiếp tục
có những phàn ứng tích cực đã khiến UBND Hà Nội lúng túng và ông Phạm Quang
Nghị buộc phải tuyên bố mạnh mẽ là sẽ làm rõ cán bộ thi hành việc phá hoại cây
xanh. Mặc Lâm tìm hiểu thêm tâm tình người Hà Nội qua câu chuyện với kiến trúc
sư Trần Thanh Vân, người có hơn 40 năm gắn bó và làm việc dưới bóng cây xanh
rợp mát của Thủ đô, trước tiên bà Trần Thanh Vân chia sẻ:
KTS Trần Thanh Vân: Tôi chỉ có thể nói một câu là hết sức đau lòng. Đau đến xót xa
coi như mất hết không phải chỉ là những cái chung như người ta đang nói mà
những gì riêng tư của tôi cũng mất hết. Bởi vì cách đây hơn 40 năm khi tôi mới
ra trường để học những cái cây tôi coi đó là một vật liệu sống dùng trong nghề
nghiệp. Chúng tôi mỗi một tháng phải đạp xe đạp đi vòng quanh thành phố học tên
từng cái cây, vì học kiến trúc thì không biết về cây, học về tán cây, lá cây.
Mùa ra hoa, mùa lá rụng….
Vừa qua họ cưa các cây xà cừ mà đường kính một mét rưỡi. Cây xà cừ
là cây người Pháp mang từ châu Phi về và nó rất tốt. Chúng tôi nghiên cứu cả
cái rễ cây. Rễ cây xà cừ là rễ nông cho nên khi trồng ở vùng đất trũng thì sẽ
đổ nhưng vùng cao và khô thì cây xà cừ rất tốt và nó có thể oằn theo gió bão.
Chúng tôi đã nghiên cứu cả cây xà cừ trồng ở Thái Nguyên thì hiểu rằng
cây này rất tốt. Vậy thì cây gì, trồng ở đâu, cụ thể thế nào mà mình không có nghề
thì mình phải học vì đấy là thứ chất liệu xây dựng của mình và cuộc sống. Nhưng
những cái đó bây giờ người ta bất chấp. Tôi nói ví dụ những ý tưởng để trồng
cây và chặt cây đã là tồi tệ mà chọn cây trồng còn gian dối nữa.
“Trên đường Nguyễn Chí Thanh đã chặt mấy trăm cây và trồng vào đấy
mấy trăm cây vàng tâm. Không phải vàng tâm mà là cây mỡ, loại cây chỉ dùng làm
bao diêm, bút chì. Họ không những phá hoại mà còn lừa dối. Họ làm nhiều thứ tồi
tệ lắm”.
KTS Trần Thanh Vân
Mấy ngày hôm nay tôi đọc phát biểu của một số các chuyên gia về
ngành lâm nghiệp thì họ nói là trên đường Nguyễn Chí Thanh đã chặt mấy trăm cây
và trồng vào đấy mấy trăm cây vàng tâm. Không phải vàng tâm mà là cây mỡ loại
cây chỉ dùng làm bao diêm, bút chì. Họ không những phá hoại mà còn lừa dối. Họ
làm nhiều thứ tồi tệ lắm.
Lúc mà anh Mặc Lâm gọi tôi thì tôi đang đọc bài của phóng viên báo
Tiền Phong, họ đi truy lùng những cái cây đã cưa rồi nằm ở đâu, và họ phát hiện
ra kho chứa cây để đưa đi bán kinh doanh. Thế là người chặt cây không những lấy được tiền để chặt là 10
triệu đồng một cây mà còn mang cây đi bán nữa.
Người trồng cây thì hăm hở lấy tiền của các nhà tài trợ. Các nhà
tài trợ có người hoàn toàn vô tư nhưng cũng có người không vô tư lắm, như chuyện
họ mua cây về trồng có khi chỉ năm ba năm sau một cơn bão nho nhỏ cũng oằn.
Loại cây phải như thế nào mới có thể trồng ở thành phố là điều quan trọng. Tôi
không phải trong ngành lâm nghiệp, không hiểu lắm về ngành sinh học nhưng
làm nghề mấy chục năm nay chúng tôi đã học rất kỹ cách chọn cây. Biết màu xanh,
màu lá, màu tán, đặc điểm của từng cây để khắc phục…thì bây giờ họ đều bỏ hết.
Mặc Lâm: Thưa bà đối với một công việc trọng đại có liên quan đến rất
nhiều mặt, thứ nhất là cảnh quan thành phố, thứ hai là môi trường và thứ ba là
kỷ niệm sống của người dân đối với cây xanh Hà Nội. Một chính sách lớn như vậy
mà UBND Hà Nội rất bất cẩn khi đưa ra đã làm cho người dân bức xúc…thông qua
việc này bà nhận xét thế nào về cách làm việc của họ?
KTS Trần Thanh Vân: Bây giờ xin nói một câu mà chính ông Cựu Chủ tịch Quốc hội Nguyễn
Văn An đã nói: đây là cái sai của hệ thống,
Nó chi phối tất cả cái sai. Vừa
rồi tôi kể anh nghe việc tôi làm từ ngày tôi mới ra trường từ lúc xưa thôi
nhưng ít ra tôi cũng có những năm tôi có theo dõi về cây cối và tôi viết ra.
Viết ra thì phải được dùng chứ? Nhưng người ta không cần dùng cái đó, người ta
có tiền người ta ra lệnh là xong.
“Một người có 1 tỷ ba đô la bây giờ họ chỉ ho một câu thôi thì Hà
Nội răm rắp nghe theo. Ông Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo là kỹ sư, ông Phạm Quang
Nghị là nhà sử học nhưng họ có biết gì đâu? Họ chỉ thấy sự gật gù ra lệnh của
một anh trẻ con lớn lên làm nghề vớ vẩn, may mắn nó làm giàu”.
KTS Trần Thanh Vân
Ngày hôm qua tôi đọc một bài nói về bí ẩn Phạm Nhật Vượng. Ông
Phạm Nhật Vượng là ai? Là một Tiến sĩ gì đó học ở Liên Xô hồi xưa làm giàu bằng
cách sản xuất mì ăn liền để trở thành một tỉ phú và hiện nay. Họ bảo ông Phạm
Nhật Vượng giàu nhất Việt Nam có vốn 1.3 tỉ đô la. Ông ta làm chủ rất nhiều công
trình lớn tại Việt Nam và ông ta là nhà tài trợ cho việc trồng cây hiện nay.
Ông ta nói một câu rất là vô ý thức: Ông ta ước mơ là Hà Nội mở mắt ra là có
thể nhìn thấy như Singapore. Thưa Singapore là gì? Singapore là một thành phố
vườn nó đẹp như thế nhưng ông lại nói là nó phải ngay ngắn trật tự! Thế thì
những cây lớn quan trọng về kiến trúc về sinh học về quản lý đô thị thì không
nói, tự nhiên nói chuyện chặt cây? Một người có 1 tỷ ba đô la bây giờ họ chỉ ho
một câu thôi thì Hà Nội răm rắp nghe theo. Ông Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo là kỹ
sư, ông Phạm Quang Nghị là nhà sử học nhưng họ có biết gì đâu? Họ chỉ thấy sự
gật gù ra lệnh của một anh trẻ con lớn lên làm nghề vớ vẩn, may mắn nó làm giàu
và nó nói ra cái gì thì phải nghe cái đó.
Ngay câu nói của người ta có hàm ý gì cũng chưa biết, chỉ biết
chặt cây đi để trồng cây mới thế là về chặt cây có lãi trồng cây có lãi! Thấy người
ta nhiều tiền nên cứ chiều ý mà không biết nhục nhã.
Mặc Lâm: Vâng xin được hỏi bà một câu cuối nữa bà nghĩ gì khi thấy các em
sinh viên trẻ cùng diễu hành với đủ thành phần dân chúng Hà Nội cùng chống lại
việc này. Đây là việc chưa từng xảy ra, bà nghĩ sao về hiện tượng này?
KTS Trần Thanh Vân: Tôi cho là cái gì thì nó cũng có lý do của nó. Bởi vì sự suy
thoái nó suy thoái toàn bộ, không phải là về mặt này hay mặt khác vì tất cả các
việc mà họ làm bị phản ứng hết sức là ngẫu nhiên rất kịp thời của các anh chị
em trẻ ấy nó thể hiện cái bức xúc ý nguyện của con người và tôi cho rằng sẽ có
lúc nó thành một sức mạnh mà không ai ngăn cản được nữa, tôi tin là thế.
Chính họ đang tự phá họ. Những ông ngồi trên cao ngất ngưởng chỉ
nghe lời nịnh nọt và sử dụng những kẻ ngu xuẩn để hành động theo ý mình thì có
lúc họ sẽ ăn đòn. Tôi là người rất chấp nhận khoa học tiên tiến nhưng tôi cùng
là người theo đuổi quan niệm cổ xưa là: có nhân có quả. Họ sẽ là người hứng đòn
của tất cả những chuyện này.
Mặc Lâm: Xin cám ơn bà.
M.L.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc và cho Ý kiến.