Đàm phán TPP kết thúc tốt đẹp, Obama nhấn mạnh tương lai khu vực Thái Bình Dương

Thụy My Đăng ngày 05-10-2015 Sửa đổi ngày 05-10-2015 23:07

Công nhân một xưởng may ở Sài Đồng, Hà Nội, 01/07/2015. Ngành dệt may đang thu dụng 1 triệu công nhân tại Việt Nam.REUTERS/Kham/Files

Mười hai quốc gia Thái Bình Dương hôm nay 05/10/2015 tại Atlanta, Hoa Kỳ đã đạt được thỏa thuận về Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) ấn định các quy định cho « tự do mậu dịch thế kỷ 21 » sau bảy năm thương lượng ráo riết, có lúc tưởng chừng đã đổ vỡ. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh vai trò của TPP tại khu vực sinh động châu Á- Thái Bình Dương.

Tổng thống Barack Obama ngay lập tức hoan nghênh việc đàm phán thành công hiệp định lịch sử, được ông coi là một trong những ưu tiên trong nhiệm kỳ. Với TPP, khu vực tự do mậu dịch lớn nhất thế giới được thành lập và có thể coi là hình mẫu cho cuộc thương thảo hiện nay giữa Hoa Kỳ và Liên hiệp Châu Âu.

Đại diện thương mại Mỹ (USTR), ông Michael Froman trong cuộc họp báo ở Atlanta bên cạnh 11 nhà thương thuyết khác đã tuyên bố: « Chúng tôi đã kết thúc thành công cuộc đàm phán. Thông điệp gởi đến tất cả các nước là mười hai quốc gia chúng tôi vui mừng đã đạt đến một thỏa thuận (…) và sẵn sàng chia sẻ kết quả thương thảo, mở rộng các lợi ích của TPP ».

Cuộc thương lượng bắt đầu từ năm 2008 cuối cùng đã về đích sau kỳ họp kéo dài hơn năm ngày tại Atlanta. TPP là hiệp định tự do mậu dịch liên kết 12 nước Úc, Brunei, Canada, Chilê, Nhật Bản, Malaysia, Mêhicô, New Zealand, Pêru, Singapore, Hoa Kỳ và Việt Nam, chiếm 40% nền kinh tế thế giới, nhưng Trung Quốc không được tham gia. Hoa Kỳ muốn buộc Trung Quốc phải chấp nhận các tiêu chuẩn của TPP, còn các nước khác như Hàn Quốc có thể thương lượng để gia nhập sau này.

Mô hình cho TTIP tương lai ?

Ủy viên châu Âu phụ trách thương mại Cecilia Malmström chúc mừng thành công của đàm phán TPP. Thương lượng về Hiệp định Tự do Mậu dịch xuyên Đại Tây Dương (TTIP, hay TAFTA theo tiếng Pháp) bắt đầu từ năm 2013 hiện vẫn đang dậm chân tại chỗ do tâm lý nghi ngại ở một số nước, nhất là Đức và Pháp.

Chính quyền Obama trước đó cũng đã rất cực nhọc để đạt được TPA (Trade Promotion Authority), tức quyền đàm phán nhanh để chính phủ rộng tay thương thuyết với các đối tác, sau đó Quốc hội chỉ có thể thông qua hoặc bác bỏ toàn bộ. Nhà Trắng phải đối đầu với những người chống đối ngay trong đảng Dân chủ của ông Barack Obama.

Tổng thống Hoa Kỳ khi hoan nghênh đàm phán thành công đã nhấn mạnh hiệp định TPP phản ánh « những giá trị Mỹ ». Ông nói : « Chúng ta có thể giúp đỡ các công ty Mỹ bán được nhiều sản phẩm và dịch vụ hơn trên khắp thế giới (…) Quan niệm của tôi về trao đổi thương mại luôn dựa theo một nguyên tắc : bảo đảm rằng các doanh nghiệp và người lao động Mỹ có thể chiến đấu bằng các vũ khí tương đương (với các nhà cạnh tranh nước ngoài). Khi trên 95% khách hàng tiềm năng sống ở bên ngoài biên giới, chúng ta không thể để cho các nước như Trung Quốc áp đặt những quy định cho nền kinh tế toàn cầu ».

Tổng thống Obama nói thêm : « Chính nhờ hiệp định kết thúc tại Atlanta hôm nay, trên 18.000 sắc thuế mà các nước khác đánh vào sản phẩm Mỹ bị hủy bỏ (…). Hiệp định TPP sẽ củng cố quan hệ chiến lược với các đối tác của Hoa Kỳ tại một khu vực sống còn cho thế kỷ 21 ».

Các điểm vướng mắc chính trong vòng đàm phán cuối là thời hạn dành cho quyền sở hữu trí tuệ các dược phẩm sinh học, sản phẩm sữa của Úc và New Zealand xuất qua Canada, phụ tùng xe hơi Nhật xuất sang Bắc Mỹ.

Cửa ải Quốc hội Mỹ

Hiệp định sẽ phải được cả 12 quốc gia thành viên ký kết và phê chuẩn, một điều có thể không dễ dàng đối với một số nước.

Tổng thống Mỹ chỉ có thể ký hiệp định 90 ngày sau khi chính thức thông báo ý định cho Quốc hội. Sau đó chính quyền phải trao cho các dân biểu, nghị sĩ các báo cáo và dự thảo luật phù hợp với luật pháp của Mỹ, sau đó Quốc hội mới bỏ phiếu.

Cuộc tranh luận tại Quốc hội Hoa Kỳ để phê chuẩn hiệp định TPP sẽ diễn ra vào ngay thời kỳ cao điểm vận động tranh cử Tổng thống Mỹ. Một trong số các ứng cử viên Dân chủ là Bernie Sanders ngay sau khi đàm phán kết thúc đã tố cáo hiệp định là « tai hại », cho rằng « Wall Street và các tập đoàn lớn đã lại chiến thắng ». Dân biểu Dân chủ Louise Slaughter cảnh báo sẽ phối hợp với các nghị viên Canada và Úc để ngăn trở TPP. Về phía thượng nghị sĩ Cộng hòa Orrin Hatch nhận định, các chi tiết đầu tiên về TPP cho thấy hiệp định « hoàn toàn chưa đầy đủ ».

Thủ tướng bảo thủ Canada Stephen Harper cũng phải đối mặt với kỳ bầu cử Quốc hội trong gần hai tuần tới, chịu áp lực nặng nề của nông dân trong nước về sản phẩm sữa. Ông khẳng định TPP « là nhân tố chủ chốt trong chính sách quản lý và giúp tăng trưởng » nền kinh tế Canada, hiện đang có nguy cơ suy thoái.

« Hiệp định của thế kỷ 21 »

TPP giúp mở cửa những thị trường lớn cho các sản phẩm nông nghiệp, trong đó Nhật Bản vốn lâu nay cứng rắn đã có những nhượng bộ đáng kể. Phía Hoa Kỳ chấp nhận giảm thuế hải quan phụ tùng xe hơi cho một số nước không tham gia TPP như Thái Lan, Trung Quốc.

Hiệp định thiết lập những cơ chế để giải quyết tranh chấp giữa các nhà đầu tư ngoại quốc với các chính phủ, tránh dành ưu đãi cho doanh nghiệp nhà nước khi ký hợp đồng. TPP cũng đòi hỏi các nước như Việt Nam, Mêhicô và Malaysia cải thiện các điều kiện lao động cho công nhân.

Riêng với Việt Nam, đây là cơ hội cho hàng xuất khẩu, tuy còn phải khắc phục nhiều khó khăn để đáp ứng các yêu cầu, như nguyên liệu cho ngành dệt may chẳng hạn. Đặc biệt vấn đề làm chính quyền Việt Nam ngần ngại nhất là công đoàn độc lập, gần đây cũng đã được vượt qua khi Hà Nội « chấp nhận quy chiếu theo chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) » mà Việt Nam là thành viên.

Washington xác nhận đạt thỏa thuận TPP sau cuộc đàm phán gay go

Thụy My Đăng ngày 05-10-2015 Sửa đổi ngày 05-10-2015 23:06

Các bộ trưởng Thương mại tham dự đàm phán Hiệp định Đối tác Thương mại xuyên Thái Bình Dương trước khi bước vào hội đàm ngày 1/10/2015 tại Atlanta, tiểu bang Georgia Hoa Kỳ.REUTERS/USTR Press Office

Cuộc thương lượng đầy chông gai giữa 12 quốc gia về Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TTP) được kéo dài nhiều lần sang đến hôm nay 05/10/2015, đã đạt được thỏa thuận.

Thông tin trên do một viên chức Mỹ loan báo, đã được Thủ tướng Nhật Shinzo Abe xác nhận trên kênh truyền hình NHK. Cuộc thương lượng bắt đầu từ năm 2008 như vậy đã đạt được kết quả, sau đợt đàm phán kéo dài trên năm ngày qua tại Atlanta, tiểu bang Georgia, Hoa Kỳ. Chỉ riêng việc họp báo công bố kết quả cũng đã bị hoãn lại nhiều lần.

Hiệp định tự do mậu dịch này tập hợp các nước Úc, Brunei, Canada, Chilê, Nhật Bản, Malaysia, Mêhicô, New Zealand, Pêru, Singapore, Hoa Kỳ và Việt Nam. Mười hai quốc gia trên chiếm 40% tổng sản phẩm nội địa toàn cầu, nhưng Trung Quốc bị gạt ra bên ngoài.

Chính quyền Mỹ của Tổng thống  đảng Dân chủ Barack Obama đã đấu tranh kịch liệt để ký cho được hiệp định TPP, sau khi vất vả thông qua được TPA (quyền đàm phán nhanh, giao cho chính phủ toàn quyền đàm phán, Quốc hội sau đó chỉ có thể thông qua hoặc bác bỏ trọn gói chứ không sửa đổi được). Ông Obama đã phải thuyết phục cho được các dân biểu, nghị sĩ ngay trong đảng Dân chủ.

Các điểm bất đồng chính trong việc thương lượng là quyền sở hữu trí tuệ về dược phẩm sinh học, xuất khẩu sản phẩm sữa từ Úc và New Zealand sang Canada và phụ tùng xe hơi của Nhật sang Bắc Mỹ.

Các bên 'đạt thỏa thuận' về TPP

• 9 giờ trước

Chia sẻ

Các nhà bình luận cho rằng Việt Nam sẽ gia nhập TPP trước khi Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm Việt Nam vào tháng 11/2015

Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại Hà Nội tuyên bố TPP sẽ đem lại "cơ hội to lớn cho doanh nghiệp Việt Nam" sau khi đoàn đàm phán các nước loan báo đã đạt thỏa thuận.

Hoa Kỳ, Nhật Bản, Việt Nam và chín quốc gia khác vừa đạt thỏa thuận về Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (TPP).

TPP sẽ tạo ra khối kinh tế Thái Bình Dương mới, với việc giảm bớt rào cản thương mại giữa 12 quốc gia thành viên.

Cùng ngày 5/10, AmCham tại Hà Nội ra tuyên bố nói: "Thỏa thuận này sẽ khiến lĩnh vực tư nhân được tiếp cận nhiều hơn tới các thị trường chủ chốt, thúc đẩy cạnh tranh, thu hút thêm đầu tư nước ngoài, và giúp thiết lập hạ tầng cung ứng then chốt, qua đó tạo ra những cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam, đem lại công ăn việc làm và thu nhập tốt hơn cho người lao động Việt Nam."

Thỏa thuận được ký kết sau năm ngày đàm phán tại Atlanta, Hoa Kỳ, sau thời gian đàm phán kéo dài năm năm.

Thỏa thuận vẫn phải được quốc hội các nước thông qua.

Giới quan sát nói Tổng thống Mỹ Barack Obama còn đối diện khó khăn để được thông qua tại Quốc hội Mỹ.

Dự đoán Quốc hội Mỹ sẽ chỉ xem xét thỏa thuận TPP vào đầu năm sau.

Việc chốt lại thỏa thuận đã liên tục bị trì hoãn do các đàm phán về vấn đề dược phẩm.

Mười quốc gia còn lại của TPP bao gồm Úc, Brunei Darussalam, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, và Việt Nam.

Trả lời phỏng vấn của BBC Tiếng Việt hôm 5/10, chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành nói: "Gia nhập TPP tất nhiên là tin vui, tuy vậy, tôi thấy cần đặt vấn đề về việc xây dựng nội lực để hội nhập an toàn."

"Rõ ràng Việt Nam chưa đủ khả năng xâm nhập thị trường nước ngoài trong lúc có nguy cơ thị trường nội địa bị hàng hóa nước ngoài giá tốt lấn lướt. Doanh nghiệp Việt Nam chưa đủ năng lực cạnh tranh cả trên thị trường xuất khẩu và nội địa."

Ông Bùi Kiến Thành nhấn mạnh rằng đến nay chưa thấy nghiên cứu và thống kê về những rủi ro mà Việt Nam phải đối mặt khi vào TPP ngoài những bài báo bàn về cơ hội và tác động của hiệp định này.

Cùng ngày, nhà báo tự do Phạm Chí Dũng từ Sài Gòn cho BBC Tiếng Việt biết: “Bên cạnh sự lạc quan về khả năng cứu vãn nền kinh tế nhờ TPP, Việt Nam nên nhìn thẳng vào vấn đề công đoàn độc lập và quyền lập hội - những điều khoản trong TPP. Đây là thách thức với hệ thống luật cũ kỹ, chưa đáp ứng cho điều kiện ra đời công đoàn độc lập."

"Mặt khác, Việt Nam cần chấn chỉnh hoạt động của Liên đoàn Lao động Việt Nam lâu nay, tuy họ thu 2% tổng quỹ lương nhưng chưa bao giờ tổ chức biểu tình cho công nhân, nếu không muốn nói là kết hợp cùng những lực lượng khác ngăn chặn công nhân đình công."

__._,_.___

---

Posted by: Dien bien hoa binh