Tứ trụ VN có nên
công khai tài sản?
12 tháng 4 2014 Cập nhật
lúc 15:33 ICT
Liệu các lãnh đạo cao cấp
nhất của Việt Nam nên làm gương công khai tài sản, thu nhập thực?Liệu các lãnh đạo cao cấp
nhất của Việt Nam nên làm gương công khai tài sản, thu nhập thực?
Nhiều quan chức Việt Nam được cho là chưa minh
bạch về các nguồn tài sản và thu nhập thực tế của họ, trong lúc Đảng Cộng sản
và chính quyền có vẻ tỏ 'quyết tâm muốn đẩy lui' nạn tham nhũng chức vụ và tiêu
cực lẫn tham ô nhà nước.
Một câu hỏi được dư luận quan tâm là để thúc đẩy
công cuộc chống tham nhũng, gia tăng uy tín của bộ máy công quyền và pháp luật
nhà nước, như các văn kiện của Đảng vẫn nhấn mạnh, liệu các lãnh đạo cao cấp
của Việt Nam, trong đó có các quan chức trong vị trí tứ trụ của Đảng và chính
quyền trung ương như Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ
tịch Quốc hội, có nên công khai, minh bạch hóa tài sản và thu nhập của họ.
Trả lời phỏng vấn của BBC hôm 11/4/2014, PGS.
TS. Hoàng Ngọc Giao, Viện Nghiên cứu Chính sách Pháp luật và Phát triển nêu
quan điểm:
"Trong hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay
còn rất nhiều vấn đề mà cần phải giải quyết. Có lẽ mong muốn ưu tiên theo ý
kiến cá nhân tôi là Đại hội Đảng sắp tới nên bàn về vấn đề thể chế, giống như
Thủ tướng nói đầu năm,
"Bây giờ phải cải cách thể chế, chứ còn bây
giờ yêu cầu các nhà lãnh đạo phải minh bạch ngay, thì thứ nhất về thời gian,
thứ hai về vấn đề thể chế, luật pháp cũng chưa đầy đủ, thì chưa chắc đã giải
quyết công việc."
'Không chỉ riêng ông Truyền'
Chẳng qua những người đó chưa được lên mặt báo
thôi. Người ta nhìn vào, cứ làm quan thì nhà rất to, rồi biệt thự, nhà nghỉ
v.v..., thì rõ ràng ở đây, không chỉ nói vấn đề ông nguyên Tổng Thanh tra mà ở
đây chúng ta cần nhìn lại vấn đề cả một hệ thống
Biệt dinh của ông Trần Văn Truyền
Ông Giao giải thích thêm: "Đó là phải cải
cách thể chế, phải tư pháp độc lập, phải làm sao Đại hội Đảng đưa được đường
lối tư pháp độc lập, cái đó rất quan trọng. Thứ hai, hành pháp phải chịu sự
kiểm tra, giám sát thực sự của Quốc hội và Quốc hội cũng phải đủ năng lực để
giám sát về hành pháp,
"Nếu Đảng Cộng sản vạch ra được một cương
lĩnh, một phương hướng phát triển như vậy và sau đó chúng ta cải cách thực sự,
là nhà nước pháp quyền và ba quyền lực đó kiểm tra, giám sát lẫn nhau thì việc
thực hiện công khai, minh bạch tài sản, cũng như việc phòng chống tham nhũng sẽ
thuận lợi hơn rất nhiều."
Về trường hợp dư luận trong nước đang đề nghị
làm rõ các nguồn tài sản của cựu Chánh Thanh tra Chính phủ, ông Trần Văn Truyền
trong thời gian ông này đương chức, chuyên gia luật học nói:
"Hiện nay nhân dân rõ ràng thấy là không
phải chỉ ông ấy mà rất nhiều người có những tài sản rất lớn,
"Chẳng qua những người đó chưa được lên mặt
báo thôi. Người ta nhìn vào, cứ làm quan thì nhà rất to, rồi biệt thự, nhà nghỉ
v.v..., thì rõ ràng ở đây, không chỉ nói vấn đề ông nguyên Tổng Thanh tra mà ở
đây chúng ta cần nhìn lại vấn đề cả một hệ thống,
"Chúng ta làm thế nào để có thể có một hệ
thống pháp luật nghiêm, kiểm tra, giám sát nghiêm, và cũng tạo nên tính chính
đáng của quan chức. Nếu như họ có những ngôi nhà rất to, nguồn tài sản của họ
là chính đáng, hợp pháp, thì họ cũng ngẩng cao đầu vì chuyện đó," ông Giao
nói với BBC.
Đã tới lúc dân VN
giành quyền giám sát?
Quốc PhươngBBC Việt ngữ
- 27 tháng 2 2014
Đã tới lúc các tổ chức dân sự ở Việt Nam đứng ra
thực hiện quyền giám sát quyền lực nhà nước độc lập từ giám sát tham nhũng tới
đánh giá tín nhiệm, tài sản của quan chức, theo một số ý kiến quan sát từ Việt
Nam.
Vai trò này là cần thiết vì việc tự giám sát,
đánh giá tham nhũng, tín nhiệm của nhà nước không đạt hiệu quả mặc dù nhà nước
đã có một số nỗ lực nhất định và bước đầu khi đưa ra một số quy định về kê khai
tài sản và tiếp nhận quà biếu ở quan chức công quyền.
Hôm 27/2/2014, Tiến sỹ Lê Đăng Doanh, nguyên
Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) nói với BBC:
"Cho đến nay tôi nghĩ rằng kết quả mới chỉ
là bước đầu và còn rất hạn chế, so với quy chế của OECD (Tổ chức Hợp tác và
Phát triển Kinh tế), họ đã quy định về các mâu thuẫn lợi ích giữa người thừa
hành công vụ, và những lợi ích cá nhân của họ và những điều cấm, cũng như là
những gì ở Hong Kong hay ở Hàn Quốc người ta đã thực hiện được,"
Việt Nam là một đất nước độc đảng đã rất lâu và
thông tin, truyền thông cũng đã bị Nhà nước kiểm duyệt từ rất lâu, cho nên sự
giám sát của xã hội đối với quyền lực của nhà nước, những hoạt động của Chính
phủ và Quốc hội hầu như rất hạn chế và có sự tác động rất nhỏ
Kỹ sư Nguyễn Lân Thắng
"Là những nơi trước kia cũng có tình trạng
tham nhũng hết sức nghiêm trọng, nhưng ngày nay đã có giảm bớt nhiều, thể hiện
trên bảng điểm của Tổ chức Minh bạch Thế giới, thì tôi nghĩ Việt Nam vẫn cần
phải có những nỗ lực nhiều hơn nữa, vấn đề ở đây là đưa ra những quy định, đồng
thời phải có những biện pháp để thực thi, và cũng phải có những biện pháp bảo
đảm, bảo vệ người tố cáo được pháp luật bảo đảm và không bị trả thù."
Cũng hôm 27/2, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng, một nhà
hoạt động trong lĩnh vực xã hội dân sự đưa ra đánh giá về hiệu quả của tự giám
sát của Đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam với tham nhũng trong lĩnh vực chức
vụ và công quyền.
Ông Thắng nói: "Việt Nam là một đất nước
độc đảng đã rất lâu và thông tin, truyền thông cũng đã bị Nhà nước kiểm duyệt
từ rất lâu, cho nên sự giám sát của xã hội đối với quyền lực của nhà nước,
những hoạt động của Chính phủ và Quốc hội hầu như rất hạn chế và có sự tác động
rất nhỏ,
"Cho nên sự suy thoái, sự lộng hành trong
việc điều hành kinh tế, điều hành đất nước, cũng như những khuyết tật của bộ
máy nhà nước không có một đối trọng, không có một giám sát thích đáng; cho nên
tất cả những hiện tượng như những cây cầu bị đổ, hay như vừa rồi cây cầu Vĩnh
Tuy, người ta phát hiện ra một cây cầu hàng nghìn tỷ (đồng), mà ba trụ bê-tông
nứt vỡ, đấy là một trong những biểu hiện của sự xuống cấp ghê gớm của nhà nước
này."
'Sập cầu và biệt dinh'
Báo chí VN đặt dấu hỏi về
nguồn gốc 'biệt dinh' và nhiều tài sản, địa ốc của cựu Chánh Thanh tra Trần Văn
Truyền.
Báo chí VN đặt dấu hỏi về nguồn gốc 'biệt dinh'
và nhiều tài sản, địa ốc của cựu Chánh Thanh tra Trần Văn Truyền.
Việc giám sát độc lập này là quyền được hiến
định của các tổ chức dân sự, các cá nhân với tư cách công dân và nhà nước phải
có trách nhiệm tạo môi trường pháp lý thuận lợi để các quyền này được thực
hiện, theo Tiến sỹ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Phản biện độc lập
IDS đã giải thể.
Qua một số diễn biến gần đây mà dư luận tại Việt
Nam đặt dấu hỏi về nguyên nhân đứng sau như với các vụ sập cầu treo ở tỉnh Lai
Châu, 'biệt dinh' cùng nguồn gốc các tài sản của cựu tránh thanh tra nhà nước
Trần Văn Truyền, Tiến sỹ Quang A nêu quan điểm:
"Để phòng chống tham nhũng nói riêng và nói
chung là giám sát công việc của các cơ quan công quyền, có hai ba biện pháp
chính, thứ nhất là bản thân nhà nước, bộ máy nhà nước phải có những quy định và
có những cơ chế để giám sát lẫn nhau,
Về mặt nguyên tắc, một tổ chức quần chúng, xã
hội nào đấy có thể tổ chức việc lấy phiếu tín nhiệm, điều đó hoàn toàn trong
khuôn khổ pháp luật hiện nay chưa cấm, nhưng hiện nay chưa có tổ chức nào thực
hiện điều đó
Tiến sỹ Lê Đăng Doanh
"Rất tiếc ở Việt Nam, vì không có chuyện
dân chủ, vì không có rạch ròi giữa các ngành của nhà nước khác nhau, cho nên
việc bản thân các cơ quan nhà nước làm nhiệm vụ giám sát lẫn nhau này nó cũng
có chứ không phải không, nhưng không được hiệu quả cho lắm,
"Một kênh thứ hai rất hiệu quả, đó là sự
giám sát của nhân dân, mà thường giám sát của nhân dân thông qua một kênh là
báo chí, và thông qua kênh khiếu nại, khiếu kiện, góp ý của người dân, những
kênh này ở Việt Nam cũng có, nhưng rất đáng tiếc là hệ thống báo chí lẽ ra là
hệ thống độc lập, thì đằng này nó là một hệ thống hoàn toàn lệ thuộc vào các cơ
quan nhà nước, nó cũng đóng một phần quan trọng trong việc giám sát này chứ
không phải là không, nhưng nó chưa đóng vai trò lẽ ra nó phải đóng,
"Và một phần thứ ba là đối với người dân,
người dân có thể thông qua bản thân từng cá nhân làm và hiện nay người ta vẫn
đang làm như thế, nhưng thường các cá nhân làm không hữu hiệu bằng, không chính
xác bằng, hoặc không có căn cứ bằng nếu người dân có thể tụ họp thành những tổ
chức mà người ta thường gọi là các tổ chức xã hội dân sự. Và những tổ chức này
cũng có vai trò giám sát như thế, có thể nói là giám sát công quyền, nhất là
vấn đề tham nhũng, hoặc là vấn đề bổ nhiệm người."
'Không cho thành lập'
null
Hôm 27/2, Tiến sỹ Lê Đăng Doanh nêu quan điểm
với BBC cho rằng Hiến pháp mới đã khẳng định quyền được lập Hội của người dân
và về mặt nguyên tắc, các tổ chức trong xã hội công dân có thể thực thi các
quyền giám sát công quyền, quan chức.
Lấy ví dụ trong lĩnh vực giám sát công quyền,
đánh giá tín nhiệm quan chức, ông nói:
"Về mặt nguyên tắc, một tổ chức quần chúng,
xã hội nào đấy có thể tổ chức việc lấy phiếu tín nhiệm, điều đó hoàn toàn trong
khuôn khổ pháp luật hiện nay chưa cấm, nhưng hiện nay chưa có tổ chức nào thực
hiện điều đó, tôi nghĩ họ có thể từ làm một việc như vậy trên mạng, thì điều ấy
có thể có tính khả thi cao hơn vì không phải mất chi phí tổ chức hành chính,
không phải có người đi hỏi này kia v.v... và điều đó hoàn toàn có tính khả
thi."
Hai bloggers Trương Duy
Nhất (trái) và Phạm Viết Đào đã bị bắt vì vi phạm điều 258 Bộ luật hình sự.
Hai bloggers Trương Duy Nhất (trái) và Phạm Viết
Đào đã bị bắt vì vi phạm điều 258 Bộ luật hình sự.
Tuy nhiên, hôm thứ Năm, một luật sư nhân quyền
nói với BBC trên thực tế có một khoảng cách giữa có luật và thực thi hoặc đảm
bảo các quyền đã được pháp luật công nhận trên thực tế.
Luật sư Trần Thu Nam nói với BBC:
"Thường ở Việt Nam người ta chưa công nhận
các tổ chức xã hội, chính trị đâu, họ không công nhận, trừ khi các tổ chức được
thành lập hợp pháp ở Việt Nam, mà ở Việt Nam người ta thường không cho họ thành
lập,
"Những tổ chức dân sự có tiếng nói liên
quan những vấn đề chính trị, liên quan vấn đề quyền lực, ở Việt Nam cho là phản
động, cho nên họ không cho người dân thực hiện những quyền như thế, mà họ bắt
buộc phải thông qua một cơ quan nào đó hợp pháp, mà nhà nước gọi là hợp pháp,
Những tổ chức dân sự có tiếng nói liên quan
những vấn đề chính trị, liên quan vấn đề quyền lực, ở Việt Nam cho là phản
động, cho nên họ không cho người dân thực hiện những quyền như thế, mà họ bắt
buộc phải thông qua một cơ quan nào đó hợp pháp, mà nhà nước gọi là hợp pháp
Luật sư Trần Thu Nam
"Hoặc thông qua hội đồng nhân dân gì đó, họ
bắt buộc phải thông qua hội đồng nhân dân, chứ bây giờ lập trang web để đánh
giá một vấn đề về tham nhũng với một đại biểu quốc hội nào đó, tôi nghĩ rằng ở
Việt Nam sẽ cấm, không cho thành lập và không cho làm những điều đó và họ có
thể bị phá ngay những trang web như vậy,
"Những việc như đã nói ở Việt Nam tôi nghĩ
chưa thể thực hiện được," luật sư Nam khẳng định.
'Quan niệm sai lầm'
Tuy vậy, hôm thứ Năm, Tiến sỹ Quang A cho rằng
việc giữ thái độ cho rằng các tổ chức dân sự độc lập là bất hợp pháp là một
quan niệm sai lầm.
Ông nói: "Hiện nay coi những tổ chức không
được nhà nước cho phép là những tổ chức bất hợp pháp, nhưng đấy là một quan
niệm hoàn toàn sai. Tôi nói thí dụ một nhóm nào đó lập ra một hội gọi là
"Hội Phòng chống Tham nhũng" có điều lệ, có tôn chỉ, mục đích đường
hoàng,
Tuy nhiên những sự điều tra dư luận của những cá
nhân nhất định hoặc là một số tổ chức nhất định cũng có những tác động đến dư
luận xã hội và nó cũng tác động đến sự nhìn nhận của chính quyền đối với một số
chức danh mà được Quốc hội bầu và phê chuẩn
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết
"Người ta tự thành lập và người ta hoạt
động vì mục đích đó, thì tôi nghĩ tổ chức đó hoàn toàn hợp pháp, tuy rằng nhà
nước có thể không muốn cho người ta thành lập ấy, tổ chức ấy là một tổ chức xã
hội dân sự thực sự, họ chưa có tư cách pháp nhân, bởi vì rất đáng tiếc luật
pháp hiện hành chưa để cho người ta đăng ký, nhưng mà như thế không có nghĩa là
nó hoạt động bất hợp pháp."
Trước đó, hôm 21/2, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội Việt Nam nói
với BBC rằng về nguyên tắc, các tổ chức độc lập trong xã hội của người dân, như
các tổ chức trong xã hội dân sự có vai trò trong việc tham gia giám sát hoạt
động và hiệu quả hoạt động của nhà nước và các quan chức trong bộ máy chính
quyền, và điều này không hề phạm pháp.
Khi được hỏi liệu các tổ chức dân sự, giới
blogger có thể có những hình thức giám sát công quyền thông qua đánh giá, thăm
dò tín nhiệm độc lập hay không, Giáo sư Thuyết nêu quan điểm:
"Trong bất kỳ một xã hội dân chủ nào thì
người dân cũng có quyền thể hiện ý kiến của mình bằng nhiều cách, và những việc
như thế là không phải vi phạm pháp luật. Nhưng mà chỉ có điều là tính chính xác
của những điều tra đó đến đâu và nó có được công nhận hay không thì tôi rất
nghi ngờ điều đó,
"Tuy nhiên những sự điều tra dư luận của
những cá nhân nhất định hoặc là một số tổ chức nhất định cũng có những tác động
đến dư luận xã hội và nó cũng tác động đến sự nhìn nhận của chính quyền đối với
một số chức danh mà được Quốc hội bầu và phê chuẩn," ông Thuyết nói với
BBC.
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc và cho Ý kiến.