QUA TPP, ĐÒI NGHIỆP ĐOÀN ĐỘC LẬP CHO CÔNG NHÂN VIỆT NAM

Chủ đề:

PHÁT HIỆN VÀ VIỄN TƯỢNG BẠO ĐỘNG

CỦA QUẦN CHÚNG NỔI DẬY

Bài 18:

QUA TPP,

ĐÒI NGHIỆP ĐOÀN ĐỘC LẬP

CHO CÔNG NHÂN VIỆT NAM

Giáo sư Tiến sĩ NGUYỄN PHÚC LIÊN, Kinh tế

Geneva, 20.02.2014

Web: http://VietTUDAN.net

            Cách đây 5 năm, Nhà báo NGUYỄN KHẮC TOÀN ở Hà Nội kêu gọi thành lập Nghiệp đoàn Độc lập cho Công nhân Việt Nam. Tại Sài Gòn, một nhóm Thanh niên cũng đứng lên thành lập Nghiệp Đoàn Độc Lập cho Công nhân. Nhưng rồi Nhà báo Nguyễn Khắc Toàn đã phải bị bịt miệng và nhóm thanh niên tại Sài Gòn bị truy nã. Tất nhiên chúng ta hiểu rằng CSVN độc tài khó lòng cho quyền lập Hội cho Công nhân.

            Ngày nay, CSVN đang ở tình trạng phá sản Kinh tế và rất tha thiết đến việc vào được TPP (TransPacificPartnership/ Hiệp Hội Xuyên Thái Bình Dương). Qua việc tha thiết vào được TPP của CSVN, chúng ta có thể đấu tranh để CSVN chấp nhận cho quyền lập Hội mà cụ thể cho một Nghiệp Đoàn Công nhân Độc lập.

            TPP là một Hiệp Hội tự do Mậu dịch và tất nhiên liên hệ mật thiết với sức Lao động của Công nhân, một yếu tố chính trong sản xuất, nguồn của những trao đổi hàng hóa và dịch vụ trong TPP.

            Chúng tôi xin đề cập đến những điểm sau đây:

=>       Những Hiệp Hội Thương Mại trong vùng Kinh tế Thái Bình Dương

=>       Hiệp Hội TPP giữa 12 nước

=>       Đòi hỏi của Tổng Liên Đoàn Lao Động Hoa kỳ

Những Hiệp Hội Thương Mại

trong vùng Kinh tế Thái Bình Dương

            Ngoài APEC được tổ chức thường niên như dịp gặp gỡ giữa các nước thuộc vùng Thái Bình Dương để thảo luận những vấn đề Kinh tế, Thương mại, còn có hai Tổ chức chặt chẽ hơn nhằm Tự do Mậu dịch:

1)       CAFTA (China-Asean Free Trade Agreement/ Thỏa thuận Trung quốc-Đông Nam Á về Tự do Mậu dịch).

Hà nội đã bị Trung quốc ép ký 10 thoả ước ( Trương Tấn Sang, Bắc kinh 6/2013) nhằm , sớm đưa Việt Nam vào quỹ đạo của TQ bành trướng bá quyền qua CAFTA (China Asean Free Trade Agreement) !

Tiến sĩ Chan Yuk Wah đã nhận định như sau :

... " Thứ nhất, trong kế hoạch Trung Quốc – ASEAN, đường biên giới Việt – Trung là nút quan trọng để Trung Quốc gắn kết với phần còn lại của Đông Nam Á.

Quỹ đạo Trung Quốc + ASEAN

Bước vào thiên niên kỷ mới, xuất hiện viễn kiến phát triển mới xuất hiện khi Trung Quốc tìm cách thúc đẩy quỹ đạo Trung Quốc + ASEAN. Một số kế hoạch khoanh vùng đặc biệt được giới thiệu từ 2004, ví dụ Khu Kinh tế “Hai hành lang, Một vành đai” (hai hành lang gồm Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, và Nam Ninh – Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng; vành đai nghĩa là khu phát triển Việt Nam – Quảng Tây – Quảng Đông và Hải Nam).

Ngoài ra, còn có ý tưởng về chương trình hợp tác kinh tế Vịnh Bắc Bộ, chương trình kinh tế “Một trục, Hai cánh” (trục đi từ Nam Ninh đến Singapore; hai cánh là Tiểu vùng Sông Mekong một bên và bên kia là các khu vực cảng Nam Trung Hoa và ASEAN).

Tất cả những kế hoạch này là nhằm hướng tới thành lập CAFTA (Khu vực Mậu dịch Tự do Trung Quốc – ASEAN)."

Hiệp Hội này không có Hoa kỳ can thiệp vào mà lãnh đạo chính là Trung quốc.

2)         TPP (TransPacificPartnership/ Hiệp Hội Xuyên Thái Bình Dương)

TPP khởi đầu là 4 nước và đang được thương thảo để mở rộng ra 12 nước sau đây: Mỹ, Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Mã Lai, Mexico, Tân Tây Lan, Peru, Singapore và Việt Nam.

            Chúng tôi sẽ trình bầy chi tiết hơn trong đoạn tiếp liền sau.

Hiệp Hội TPP giữa 12 nước

Theo nhận định của Tác giả Donald EMMERSON, thì Trung quốc muốn nhấn mạnh đến một Tổ chức Đông Á gồm các quốc gia Đông Nam Á và Trung quốc, Nhật, Nam Hàm thêm vào, nghĩa là không có Hoa kỳ. Nhưng trong cuộc Họp APEC ngày 12/13.11.2011 tại Hạ Uy Di, lợi dụng vấn đề An Ninh chung Thái Bình Dương, nhất là vấn đề Biển Đông, Hoa kỳ đề nghị một Hiệp ước rộng lớn hơn gọi là Hiệp Hội Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership TTP). Các quốc gia Vùng Thái Bình Dương, vì vấn đề An Ninh, cần sự hiện diện của Hoa kỳ, một quốc gia ưu thế về quân sự. Khi Hoa kỳ đặt Căn cứ quân sự tại Uøc cũng trong ý hướng an ninh Thái Bình dương này, nhằm giảm mối đe dọa về an ninh từ Trung quốc.

Hoa kỳ không minh nhiên loại Trung quốc ra khỏi Thị trường Tự do Mậu dịch Thái Bình Dương, nhưng đặt những điều kiện khắt khe cho Hội viên của Hiệp Hội, như:  

=>       Tự do Kinh doanh, nghĩa là dân chủ hóa Kinh tế. Chính trị không độc đoán nắm trọn sinh hoạt Kinh tế nữa.

=>       Tôn trọng quyền lao động quốc tế

=>       Tôn trọng bản quyền tư hữu trí tuệ

=>       Tôn trọng Môi trường

=>       Để Tỷ giá Tiền tệ uyển chuyển đối với Đo-la

Những điều kiện trên đây  đụng vào vấn đề LƯỠNG NAN của Cơ chế Chính trị Trung quốc. Phải chăng đây là là những điều kiện bắt buộc Trung quốc phải thay đổi Chính trị, nếu không thì không thể là Hội viên của Hiệp Hội Xuyên Thái Bình Dương về Kinh tế/ Thương mại. Những điều kiện này đánh thẳng vào Kinh tế và Chính trị Trung quốc. Nếu khắt khe với Trung quốc như trên, liệu Hoa kỳ và TPP có đòi hỏi xít xao những điều trên đối với Việt Nam hay không ?

Đòi hỏi của

Tổng Liên Đoàn Lao Động Hoa kỳ

            Xem những điều kiện trên đây, chúng ta thấy những khó khăn: (i) về phía nội bộ Việt Nam trong việc tự cải tổ từ gốc của Mô hình Kinh tế của mình và (ii) về phía đòi hỏi rất chính đáng của Liên Đoàn Lao Động Hoa kỳ trong việc bảo vệ sức Lao động cho mọi nước thành viên của Hiệp Hội.

(i) về phía nội bộ Việt Nam    

Qua cuộc Phỏng vấn Tiến sĩ LÊ ĐĂNG DOANH do Phóng viên MẶC LÂM, chúng ta thấy Ts Lê Đăng Doanh nêu ra những khó khăn sau đây:

Việt Nam bước vào sân chơi TPP thì một là phải có những cải cách mạnh mẽ và điều ấy cho đến nay Việt Nam có đề ra phương hướng sẽ cải cách nhưng còn nhưng biện pháp cụ thể thì chưa thấy rõ.           

Điều đáng lo nhất đối với Việt Nam là về mặt hàng công nghiệp với quy định xuất xứ của sản phẩm. Thí dụ như đối với sản phẩm dệt may thì TPP quy định từ sợi trở lên phải có hàm lượng TPP 70%. Điều đó có nghĩa là người Việt Nam phải phát triển công nghiệp và dịch vụ trợ giúp cho dệt may như nhuộm, chỉ may, cúc áo, chất độn để cho hàm lượng đạt được 70% . So với hiện nay chủ yếu là nguyên liệu Trung Quốc là nước không phải TPP chiếm đến 60-70% tùy từng loại mặt hàng, đấy là một thách thức.

Một thách thức cuối cùng nữa là Việt Nam có chấp nhận cải cách hay không.

            Trong hiệp định TPP nó có những quy định phải công khai việc mua sắm của chính phủ, quy định về luật công đoàn tức là quyền tự do lập công đoàn của người lao động…hiện nay chúng ta đang hy vọng Việt Nam có thể tiến những bước tiến mạnh mẽ để có thể kết thúc đàm phán TPP trong thời gian gần nhất. Có tin nói sẽ cố thực hiện trong năm 2014 này.

TPP không phải là chiếc đũa thần, mà chiếc đũa thần chính là sự cải cách của con người Việt Nam, nhà nước VN. TPP chỉ có thể là chất xúc tác, kích thích để VN có thể mạnh mẽ hơn trong việc thực hiện cải cách mà thôi chứ TPP không làm thay được cho VN

            Ts Lê Đăng Doanh không nói ra một cách minh nhiên qua câu kết luận trên đây. Chúng tôi luôn luôn theo rõi những nhận định của Ts Lê Đăng Doanh và xin nói ra một cách công khi ý tưởng của Tiến sĩ: CSVN phải thay đổi chính cái Cơ chế hiện hành nghĩa là không được dùng độc tài Chính trị để giữ Chủ dạo cả nền Kinh tế quốc dân. Đó mới là cải cách thực sự.

(ii) về phía đòi hỏi rất chính đáng của Liên Đoàn Lao Động Hoa kỳ

            Sau đây là thái độ rất chính đáng của Liên đoàn Lao Động Hoa kỳ để bảo vệ sức Lao động cho bất cứ Cộng nhân nào trong mọi thành viên của TPP:

Hành pháp Hoa Kỳ còn chịu nhiều áp lực của các tổ chức lao động Hoa Kỳ. Tổng Liên Doàn Lao Động Hoa Kỳ (American Federation of Labor and Congress of Industrial Organizations viết tắt là AFL-CIO), môt trong những tổ chức lao động lớn nhất ở Hoa Kỳ, bao gồm 56 công đoàn với 12.5 triệu đoàn viên, tố cáo rằng chương Lao Động của thỏa ước TPP đã không đề cập tới những tiêu chuẩn lao động cốt lõi của Tổ Chức Lao Động Quốc Tế và cũng không hề nói những điều lệ lao động có thể buộc thi hành được hay không. AFL-CIO tuyên bố tiếp rằng AFL-CIO đã tranh đấu cam go để thiết lập được một chương mạnh mẽ về lao động trong thỏa ước TPP hầu bảo đảm rằng công nhân của bất cứ một quốc gia nào trong TPP, kể cả Việt Nam, có thể sử dụng những quyền căn bản như quyền lập hội và quyền thương thuyết tập thể...”

            Đòi hỏi này là đòi hỏi phải thay đổi chính Cơ chế CSVN. Nhận định về khó khăn thay đổi của Ts Lê Đăng Doanh trên đây chính là ở điểm này.

Nếu không đổi Cơ chế và cho dù vào được TPP vì những lý do Chính trị hay Quân sự do Hoa kỳ ưu đãi, CSVN vào TPP như một hỏa mù mỵ dân mà hậu quả lại làm cho Việt Nam tràn ngập hàng những nước trong vùng để giết Kinh tế quốc dân tại sân nhà.

Kết Luận ngắn

            Chúng tôi muốn qua những lời Kết Luận ngắn của bài này là kêu gọi những Phong trào đang đấu tranh cho Nhân Quyền coi như liên hệ đến TPP hãy dồn lực vào việc đòi cho Công nhân Việt Nam có quyền lập Hội,  cụ thể là Nghiệp Đoàn Lao Độc Lập cho Công nhân Việt Nam. Quyền bảo vệ SỨC LAO ĐỘNG của Công nhân là Nhân quyền hàng đầu  thiết thân phải bảo vệ cho họ vậy.

Giáo sư Tiến sĩ NGUYỄN PHÚC LIÊN, Kinh tế

Geneva, 20.02.2014

Web: http://VietTUDAN.net